Arap edebiyatında lâmiyye literatürü

Abstract

Arap edebî literatüründe lâm kafiyesi üzerine mürettep kasideler, “lâmiyye” olarak adlandırılmıştır. Ancak çalışmamız, literatürde “Lâmiyye” adıyla meşhur olanlarla sınırlandırılmıştır. Böylece söz konusu lâmiyyeler, şerh, hâşiye, tahmis ve tarîzleriyle beraber inceleme konusu yapılmıştır. Bu kapsamda konuyla ilgili temel kavramlardan “revî”, “kafiye” ve “lâmiyye” sözcüklerine değinildikten sonra, “Lâmiyyetu’l-Arab”, “Lâmiyyetu Kâ‘b”, “Lâmiyyetu’l-Acem”, “Lâmiyyetu’ş-Şâtibiyye”, “Lâmiyyetu’l-Hâcıbiyye”, “Lâmiyyetu’z-Zekkâk”, “Lâmiyyetu İbn Teymiyye”, “Lâmiyyetu’l-Hind”, “Lâmiyyetu’l- Cezâiriyye”, “Lâmiyyetu’r-Rûm”, “Lâmiyyetu’ş-Şuraf”, “Lâmiyyetu İbni’l-Verdî” ve “Lâmiyyetu’s-Sâvî” isimli lâmiyyeler örnek olarak incelenmiştir. Bu çalışmada bahsi geçen lâmiyyelerin yazarları hakkında kısaca bilgi verilerek, lâmiyyelerin konularına temas edilmiş ve bu lâmiyyeler etrafında kaleme alınan şerh, hâşiye, tahmis ve tarîz gibi eserler hakkında da bilgi verilmeye çalışılmıştır. Arap edebî literatüründe yukarıda zikrettiğimiz lâmiyyeler dışında olanlar, “diğer lâmiyyeler” başlığı altında ele alınmıştır. Son olarak çalışmanın özetlenmesi ve gerekli yorumların yapılmasıyla makale tamamlanmıştır.