Gastronomi, toplumların yiyecek-içecek kültürlerini yansıttığı gibi, yerli ve yabancı turistlerin ihtiyaç ve taleplerine de cevap vermektedir. Gastronomi turizmi; destinasyonlara
gerçekleştirilen, eğlenme amaçlı yiyecek-içecekle ilgili rekreasyonel deneyimsel etkinliklerin bütünüdür. Gastronomi turizminin temel motivasyonu, özel bir yemeği tatmak, bir yemeğin üretim aşamalarını görmek için yiyecek-içecek üreticilerini, festivalleri, restoranları ve özel alanları ziyaret etmektir. Gastronomi rotaları ise belli bir güzergâhın belirleyici unsurlarıyla, yerinde yeni ürünler deneme, geleneksel pazarları ziyaret etme ve yerel dükkânlardan alışveriş yapma vb. etkinliklerin sunulmasıdır. Gastronomi rotalarının temel motivasyonu; turistik bir destinasyona ziyarette bulunacak turistlerin, bölgede karşılaşabilecekleri yiyecek-içecekler, gastronomik etkinlikler ve gastronomik ürünler hakkındaki bilgileri toplu olarak bir arada bulabilmelerini sağlamaktır.
Türkiye’de gastronomi bakımından zengin birçok il bulunmaktadır. Gastronomi rotalarının
belirlenmesiyle ve turistlere duyurulmasıyla, meşhur yemeklerin, restoranların, yemek
festivallerinin vb. turistik olanakların, turistler tarafından kolayca öğrenilmesi ve daha tatmin edici seyahat deneyimlerinin yaşanması sağlanabilecektir. Ayrıca rotaları belirlenen şehirlerin tanınırlığının ve tercih edilirliğinin artmasına da katkıda bulunulacaktır. Bu bağlamda söz konusu çalışmanın amacı; gastronomi turizminin sürdürülebilirliğinde, gastronomi rotalarının önemini ortaya koymaktır. Bu çalışmada literatür taraması yapılmış, gastronomi rotalarının belirlenmesi ve gastronom turizminin sürdürülebilirliği için öneriler geliştiren çalışmalar incelenmiş, söz konusu çalışmalardan yola çıkılarak, gastronomi turizminin sürdürülebilirliğinin sağlanmasında, gastronomi rotalarının belirlenmesinin önemi ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Literatür taramasından elde edilen bulgulara göre; CBS vb. sayısal veri sistemlerinin turizm sektöründe kullanılmasıyla, doğal/kültürel mekânların korunmasının, kayıt altına alınmasının, sürdürülebilir bir anlayışla gelecek nesillere aktarılmasının sağlanabileceği, turizm değerlerinin modern olarak pazarlanmasına katkıda bulunulabileceği, destinasyonların rekabet gücünün arttırılabileceği, zeytin vb. ürünlerle ilgili gastronomi rotalarının çıkartılmasıyla, turistik ürün
olarak kullanılabilecek ürünlerin yetiştirildiği tarlaların kapasitesinin verimli kullanılabileceği, turistik destinasyonlara ait kültürel özelliklerin ve yöresel gıda ürünlerinin daha iyi tanınmasının sağlanabileceği gibi konuların incelendiği tespit edilmiştir.
Söz konusu bu literatür taramasıyla elde edilen bulgulardan yola çıkılarak Türkiye’deki
gastronomik zenginliğe sahip olan destinasyonların, akademik çalışma ve projelerle teker teker incelenmesinin ve bu destinasyonlara yönelik rotaların çeşitli sayısal sistemler kullanılarak tespit edilmesinin, gastronomi turizminin sürdürülebilirliği bakımından önemli faydalar sağlayabileceği düşünülmektedir.
Gastronomy not only reflects the food and beverage cultures of societies, but also responds to
the needs and demands of domestic and foreign tourists. Gastronomic tourism; It is the whole
of recreational experiential activities related to food and beverage for entertainment purposes
carried out in destinations. The main motivation of gastronomic tourism is to visit food and
beverage producers, festivals, restaurants and special areas to taste a special dish and see the
production stages of a dish. Gastronomy routes are defined as that is consist of trying new
products on the spot, visiting traditional markets and shopping at local shops, etc., with the
defining elements of a particular route. presenting activities. The main motivation of the
gastronomic routes; It is to ensure that the tourists who will visit a touristic destination can find
together information about the food and beverages, gastronomic events and gastronomic
products that they may encounter in the region.
There are many provinces in Turkey that are rich in gastronomy. With the determination of
gastronomic routes and announcing them to tourists, famous dishes, restaurants, food festivals,
etc. touristic opportunities will be easily learned by tourists and more satisfying travel
experiences will be experienced. It will also contribute to increasing the recognition and
preferability of the cities whose routes are determined. In this context, the aim of this study is;
to reveal the importance of gastronomy routes in the sustainability of gastronomic tourism.
In this study, literature review was made, studies that developed suggestions for the
determination of gastronomy routes and the sustainability of gastronomy tourism were
examined, and the importance of determining gastronomy routes in ensuring the sustainability
of gastronomy tourism was tried to be revealed based on these studies.
According to the findings obtained from the literature review; GIS etc. with the use of digital
data systems in the tourism sector, it is possible to protect natural / cultural places, to record them, to transfer them to future generations with a sustainable understanding, to contribute to
the modern marketing of tourism values, to increase the competitiveness of destinations, olive
etc. it has been determined that by removing the gastronomic routes related to the products, the
capacity of the fields where the products that can be used as touristic products can be used
efficiently, the cultural characteristics of the touristic destinations and the local food products
can be better recognized.
Based on the findings obtained from this literature review, it is thought that examining the
gastronomic rich destinations in Turkey one by one with academic studies and projects and
determining the routes to these destinations using various numerical systems can provide
important benefits in terms of the sustainability of gastronomic tourism.
