İbn Arabi’de ontolojik açıdan insan

Abstract

İbn Arabî (m. 1165-1240) tasavvuf metafiziğinin kurucusu sayılır. Bu çalışmada ‘İbn Arabî’nin ontolojisinde insan’ konusu ele alınacaktır. İbn Arabî insanı üçlü bir birleşik olarak ele alır. Bu üçlü yapının onun âlem anlayışı ile paralellik gösterdiği görülmektedir. Zira ona göre tüm âlemler gayb, şehadet ve misal âlemi olmak üzere üçe ayrılır. İnsanda bu üç âlemin karşılığı olarak ruh, nefis ve beden bulunmaktadır. İbn Arabî’ye göre insan cinsi Mutlak Varlık’ın küllî mazharıdır. Bu açıdan insan, Aklı evvel ve Nuru Muhammedî’dir. Nuru Muhammedî tarihin başlangıcıyla Hz. Âdem’den Hz. Muhammed’e kadar var olmuştur. Hz. Muhammed’in vefatından sonra ise o nur, Hz. Muhammed’in soyundan seçilmiş kurtarıcı Hz. Mehdi’ye kadar görünür olmaya devam etmiştir. Metafizik ilkeye göre dünya bu insandan hali olamaz. İnsan-ı kâmil, Allah’ın yeryüzündeki halifesi ve âlem aynasının cilasıdır. Bireysel, sıradan insanlar ise ancak insan-ı kâmili temsil edebilir. Evren bütün varlığıyla bir insan gibidir. İnsan ise evrenin küçük bir örneğidir. Ama insan taşıdığı ilahî sır ve nefha vasıtasıyla evrenden daha fazlasını ifade eder.

Ibn Arabi is considered to be the founder of sufi metaphysic. In this article, the issue of human in the onthology of Ibn Arabi will be discussed. Ibn Arabi considers the human as a triple combination. This triple combination is seen to be parallel with his world view. Then, according to his world view; all universe is divided into three part as unseen universe, seen universe and imaginary universe. In human, there are three units as spirit, the flesh and body in correspondence with the three part of the universe. According to Ibn Arabi, human is the reflection of the Absolute Entity. In this perspective, human is the mind of the creator and the soul of Mohammed. The Soul of Mohammed exists with the beginning of history, from Adam to historical personality of the Mohammed. After the dead of Mohammed, this soul is continued to exist until the redeemer Mahdi who is chosen from Muhammed’s ancestry. According to metaphysical principle, there are certainly a ‘perfect human being’ in the universe. Perfect human being is the caliphate of Allah in the universe. He is the polish of the earth’s mirror. Individual – ordinary people- can only represent a perfect human being all together. The universe is like a human with its all entity. However, human is a small example with his tiny body in comparison with the universe. But human, on its own, states much more than the universe via the divine secret which he burden and soul.