Bariatrik cerrahi uygulanacak hastalarda cerrahi korku düzeyinin ameliyatsonrası ağrı, bulantı-kusma ve uyku kalitesi ile ilişkisi

Abstract

Bu araştırma, bariatrik cerrahi uygulanan hastalarda, ameliyat öncesi cerrahi korkunun ameliyat sonrası ağrı, bulantı-kusma ve uyku kalitesi ile ilişkisini belirlemek amacıyla yapıldı. Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı nitelikte olan araştırmanın evrenini; Ekim 2019 ve Haziran 2021 tarihleri arasında, bir eğitim ve araştırma hastanesinin genel cerrahi kliniğine başvuran 109 bariatrik cerrahi hastası oluşturdu. Araştırma laporoskopik sleeve gastrektomi uygulanan 105 hasta ile tamamlandı. Verilerin toplanmasında; "Hasta Tanıtıcı Özellikler Formu", "Cerrahi Korku Ölçeği", "Vizuel Analog Skala", "Rhodes Bulantı-Kusma ve Öğürme İndeksi" ve "Richard-Campbell Uyku Ölçeği" kullanıldı. Veriler, araştırmacı tarafından hasta dosyaları incelenerek ve yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak toplandı. Araştırma verileri; tanımlayıcı istatistiksel metotlar ve Shapiro – Wilk testi, Mann Whitney –U testi, Spearman korelasyon analizi, Pearson korelasyon analizi ve adımsal çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılarak değerlendirildi. Araştırmada hastaların preoperatif uzun dönem cerrahi korku düzeyleri ile 4. saat ağrı puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü bir ilişki saptandı (r=.192, p=.049). Ayrıca; kısa ve uzun dönem cerrahi korku ile birlikte hastaların cinsiyet ve medeni durumları, 4. saat ağrı şiddeti üzerinde etkili faktörlerdi. Ameliyat sonrası 12. saat ağrı şiddeti ile beden kitle indeksi, 24. saat ağrı şiddeti ile eşlik eden komorbiteler arasında anlamlı ilişki olduğu belirlendi. Hastaların cerrahi korku düzeyleri ile bulantı kusma ve öğüreme deneyimleri arasında ise anlamlı bir ilişki yoktu. Kronik hastalığı bulunan hastaların ameliyat sonrası bulantı-kusma ve öğürme semptom deneyimi daha fazlaydı. Ayrıca semptom sıkıntısı ve semptom oluşumu ile yaş faktörü arasında anlamlı v bir ilişki olduğu saptandı. Ameliyat öncesi kısa dönem cerrahi korku ile hastalarda eşlik eden komorbiteler, ameliyat sonrası uyku kalitesinin yordayıcıları arasındaydı. Bununla birlikte; hastaların ameliyat öncesi uyku kalitesinin iyi olması, ameliyat sonrası uyku kalitesinde artış ile ilişkiliydi (p<0.05). Çalışma sonuçları doğrultusunda; bariatrik cerrahi uygulanan hastaların ameliyat öncesi dönem psikolojik hazırlığında, cerrahi korkuları ile birlikte hasta tanımlayıcı özelliklerinin de dikkate alınması ve ameliyat sonrasında ağrı, bulantı-kusma-öğürme semptomu ve uyku kalitesini değerlendirerek, gereksinime uygun hemşirelik bakımının sağlanması önerilir.

The present study was conducted to determine the relations between preoperative fear of surgery and postoperative pain, nausea-vomiting, and sleep quality in patients who undergo bariatric surgery. The population of the study, which had a descriptivecorrelational design, comprised 109 bariatric surgery patients admitted to the general surgery clinic of a training and research hospital between October 2019 and June 2021. The study was completed with 105 patients who underwent laparoscopic sleeve gastrectomy. The "Patient Descriptive Characteristics Form", "Surgical Fear Scale", "Visual Analog Scale", "Rhodes Nausea-Vomiting and Retching Index", and "Richard- Campbell Sleep Scale" were used in the collection of the data. The study data were collected by the researcher by examining the patient files and using the face-to-face interview method and were evaluated using descriptive statistical methods and Shapiro- Wilk test, Mann Whitney-U test, Spearman Correlation Analysis, Pearson Correlation Analysis, and Stepwise Multiple Linear Regression Analysis. A statistically significant and positive correlation was detected between the patients' preoperative long-term fear of surgery and mean 4th- hour pain score (r=.192, p=.049). Also, gender and marital status of the patients were effective factors on the 4th-hour pain intensity along with shortand long-term fear of surgery. It was found that there were significant relations between postoperative pain intensity at the 12th hour and Body Mass Index, and between the pain intensity at the 24th hour and comorbidities. No significant relations were detected between the patients' fear of surgery and nausea-vomiting and retching experiences. Patients with chronic diseases had more post-operative nausea-vomiting and retching symptoms. It was also determined that there were significant relations between symptom distress, symptom formation, and the age factor. Preoperative short-term surgical fear and vii comorbidities were among the predictors of postoperative sleep quality. However, the good preoperative sleep quality of patients was associated with increased postoperative sleep quality (p<0.05). In line with the results of the study, it is recommended to take into account the descriptive characteristics of patients along with fear of surgery, and to provide nursing care appropriate to their needs by evaluating postoperative pain, nauseavomiting- retching symptoms, and sleep quality in the preoperative psychological preparation of patients who are scheduled to undergo bariatric surgery.