Doğal alan rekreasyonu öz-yeterlik ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Bu araştırmanın amacı; doğal alan rekreasyonu etkinliklerine katılan bireylerin katıldıkları etkinliklere ilişkin öz yeterlik düzeylerini ölçmek amacıyla geliştirilmiş olan Doğal Alan Rekreasyonu Öz-Yeterlik Ölçeği’nin (DARÖYÖ-ORSE) Türkçe’ye adaptasyon çalışmasını yapmaktır. Araştırmanın örneklem grubunu, farklı doğal alan rekreasyonuna katılan 359 birey (kadın 139 x̄=39.50 ss=12.13 yaş; erkek 220 x̄ =41.36 ss=12.05 yaş) oluşturmuştur. DARÖYÖ’nün original formu toplam iki alt boyut ve 17 maddeden oluşmaktadır. Elde edilen verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistiklere ek olarak madde analizi, Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA), Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA), iki yarı test, iç tutarlık katsayıları hesaplanmıştır. AFA sonuçları, maddelerin faktör yük değerlerinin iki alt boyut altında .59 -.87 aralığında değiştiğini ve toplam varyans % 67.7’sini karşıladığını göstermiştir. Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) orijinal formla tutarlı olarak ölçek Türkçe formunun da 2 alt boyut 13 maddeden oluştuğunu, modelin mükemmel ve yeterli uyum indekslerine ulaştığını (x2/sd: 2.38, AGFI: .94 CFI: .96, GFI .91, RMSEA .07)belirlenmiştir. Ölçeğin faktör yüklerinin 0.52-0.89 arasında değiştiği tespit edilmiştir . Ölçeğin Cronbach’s Alpha iç tutarlık katsayılarının 0.93 (beceri ve yeterlik) ile 0.83 (haz ve başarma) arasında değiştiği bulunmuştur. Ölçeğin Spearman Brown ve Guttman korelasyon katsayıları ise tek sayılar için (0.80-0.79); çift sayılar için (0.82-0.78) olarak bulunmuştur. Elde edilen sonuçlara göre, Türk kültürüne uyarlanan DARÖYÖ’nün doğal alan rekreasyonuna katılan bireylerin öz yeterlik düzeylerinin belirlenmesi için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu ifade edilebilir.