Risk alma ve eleştirel düşünme eğilimlerinde doğa macera eğitimine bağlı değişimlerin incelenmesi

Abstract

Araştırmanın amacı, risk alma ve eleştirel düşünme eğilimlerinde doğa macera eğitimine katılıma bağlı anlamlı değişimlerin olup olmadığını incelemektir. Araştırmaya 19 kadın (x̄ yaş=20.21±1.96) ve 22 erkek (x̄ yaş=19.9±1.41) birey katılmıştır. Macera eğitimi 8 hafta birer saatlik kuramsal derslerin sonunda Aladağlar’da gerçekleştirilen doğa kampçılığı ve yürüyüşü, interaktif doğa oyunları ve zirve tırmanışını (3480m) içeren 5 günlük etkinliği kapsamıştır. Veriler eğitim öncesi ve sonrası DOSPERT-Kısa Formu ve KEDEÖile toplanmıştır. Verilerin analizinde, bağımsız gruplarda ve tekrarlı ölçümlerde t-testi kullanılmıştır. Katılımcıların etkinlik öncesi ve sonrası rekreasyonel alt boyutunda anlamlı artış (t=-2.82; p<.01), etik alt boyutta ise anlamlı düşüş (t=2.09;p<.05) belirlenmiştir. Eleştirel düşünmede ise analitiklik (t=-2.29; p<.05), açık fikirlilik (t=-7.03p<.001), meraklılık (t=-3.23;p<.05) alt boyutlarında ve toplam puanda (t=-5.38; p<.001) artış, kendine güven alt boyutunda düşüş (t=2.67;p<.05) saptanmıştır. Risk alma toplam puanlarında; erkeklerin yüksek risk aldıkları (t¹=-5.53, p<.001;t²=-2.61,p<.05), eleştirel düşünmenin ise alt boyutlar ve toplam puanlar açısından cinsiyete göre farklılık göstermediği (p>.05) saptanmıştır. Sonuç olarak doğa macera eğitimlerinin özellikle rekreasyonel risk alma eğilimlerini arttırdığı, erkeklerin kadınlara göre risk alma eğilimlerinin daha yüksek olduğu, eğitimin eleştirel düşünme eğilimlerinde artışa neden olduğu ancak cinsiyetler arasında fark yaratmadığı söylenebilir.

The aim of the study was to examine whether there were meaningful changes in risk taking and critical thinking dispositions after the participation in outdoor adventure education. 19 female (Mage=20.21±1.96) and 22 male (Mage=19.9±1.41), participated in the study. The adventure education was a 5-day experience that included back-packing, outdoor challenge and summit climbing (3480 m.) after 8-week theoretical course one hour each. The data were collected as pre-posttest with DOSPERT and CCTDI. The t-test was used in data analysis. There was increase in recreational (t=-2.82; p<.01), while decrease in ethical risk taking (t=2.09;p<.05) of the DOSPERT from pre-test to post-test. There were increases in analyticity (t=- 2.29;p<.05), open-mindedness (t=7.03;p<.001), inquisitiveness (t=-3.23;p<.05) and total scores (t=-5.38; p<.001) while significant decrease in self-confidence (t=2.67;p<.05) of CCTDI. It was seen that male participants had higher scores than females in risk taking in both measures (t¹=-5.53, p<.001;t²=-2.61,p<.05). There were no significant differences either in total scores of CCTDI according to gender (p>.05). As a result, it can be said that outdoor adventure education had positive changes in risk taking and critical thinking dispositions at university students and male students took more risks than females in outdoor.