Nevşehir kazasının eğitim dini ve sosyal yapıları (1700-1800)

Abstract

Bu tebliğde, Osmanlı Devleti’nin taşra teşkilatı hakkında önemli bir kaynak olan Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi’nin bir kısmını oluşturan Hurufât Defterleri tasnifi içinde XVIII. yüzyılın tamamında birlikte ifade edilen Nevşehir ve Ürgüp kasabasına ait kısımların tamamı incelenmiştir. Bu sayede Nevşehir şehrinde ve Ürgüp kasabasında bulunan eğitim kurumları; muallimhâne ve medreseler ile dinî yapılar arasında bulunan; camiler, mescitler ve sosyal yapılar; han ve hamamların tanıtımı yapılmıştır. Anadolu’da yer alan Nevşehir şehrinde ve Ürgüp kasabasında bulunan eğitim, dinî ve sosyal yapılarda görevli personel ve bunların görevlerine atanması, görevlerinin sona ermesi, görev değişikliğinin ne şekilde olduğu, atamalarda yetkili olan kişiler ve bu kurumlarda çalışanların aldıkları ücretler konusuna da açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Böylece XVIII. yüzyılında İç Anadolu’da bir taşra kazası olan Nevşehir’in kaza merkezi ve Ürgüp kasabasında bulunan mahalle ve mevki adları; medrese, mektep, cami, mescit, han, hamam gibi yapıların kimler tarafından yaptırıldığı, bu müesseselerin sayısı, görevlileri, aldıkları ücretler ortaya çıkarılmıştır.