Uygurlarda risalecilik geleneği ve "Rengrizlik risalesi"

Abstract

Rüya, Türk kültürünün oluşum ve gelişim evrelerinde büyük öneme sahip olan Uygurlar, tarihin en eski devirlerinden beri ticaret yollarının önemli kesişme noktası olan merkezî bir coğrafyada yaşamaktadır. Günümüzde de kültürel kimliğini koruma ve sürdürme mücadelesi veren Uygurlar, 15. yüzyıldan 20. yüzyıl başlarına kadar Çağatay yazı dilini kullanmıştır. Dolayısıyla Uygurların yaşadığı coğrafyada yüzyıllar boyunca Çağatay yazı diliyle çok sayıda tezkire, risale, divan ve mesnevi tarzında eser kaleme alınmıştır. Bu eserler içinde özellikle risale ve tezkireler dikkat çekmektedir. Makalede ilk olarak Uygurlarda risale yazma geleneği ve risalelerin genel özellikleri hakkında bilgi verilmiştir. Daha sonra geleneksel mesleklerden biri olan ip/kumaş boyacılığını konu alan ‘Risale-i Rengrizlik’ içerik bakımından tahlil edilmiştir. Çalışmanın sonunda ise risalenin hem transkripsiyonlu metnine hem de orijinal metne yer verilmiştir.