Sebzelerde aşılama: Tarihçesi, kullanımı, dünyadaki ve Türkiye´deki gelişimi

Abstract

Bitkisel üretimde aşılama yeni bir teknoloji olmayıp, tarihçesi çok eskiye dayanmaktadır. Aşılamanın tarihsel yazıtlarda M.Ö. 1500`lü yıllarda uzakdoğuda ağaçlar üzerinde yapıldığı ve bunu sanatsal anlamda kullandıkları bilinmektedir. Sebzelerde ilk olarak aşılama Kore ve Japonya`da 1920`li yıllarda karpuzun (Citrullus lanatus) su kabağı (Lagenaria siceraria) anacı üzerine Fusarium solgunluğuna karşı yapılmasıyla başlamış ve başarılı sonuçlar elde edilmistir. Ayrıca monokültürün yapıldığı, sürekli üretim yapmak zorunda olan Kore ve Japonya gibi uzakdoğu ülkelerinde yaygın olarak kullanılmıştır. Bu ve bunun gibi birçok avantajdan dolayı aşılı fide kullanımı dünyada birçok ülkede sebzecilikte yaygın hale gelmiştir. Bu derlemede; sebzelerde aşılamanın tarihçesi, tarihsel gelişim süreçlerinin dünyada ve ükemizdeki durumu ile aşılı fide üretimindeki gelişmeler, aşılamanın avantaj ve dezavantajları, sebzelerde aşılama masraflarını azaltabilmek için aşılamada kullanılan robotların tarihçesi, tarihsel gelişim süreçleri ve aşı robotları üzerinde yapılan çalışmalar ayrıntılı olarak ortaya konulmuştur.

Since grafting is not a new technology, the origins of grafting do not known. It is a unique horticultural technology and practiced during the earlier years in many parts of the world. It has been stated in many historical book that grafting was done on trees during B.C. 1500 in Asian countries. Growing grafted vegetables was first launched in Japan and Korea in the late 1920s by grafting watermelons to gourd rootstock to overcome Fusarium wilt. It is used in Japan and Korea to overcome issues associated with intensive cultivation using limited arable land. With many advantages of grafting, it is spread all over the world and used in vegetable propagation. In this paper, history of grafting, historical development and current status of vegetable grafting in the world and in Turkey, use of vegetable grafted seedlings, advantage and disadvantage of grafting, history of vegetable grafting robots and the development of vegetable grafting robots were deeply studied.