Bazı kayısı (Prunus armeniaca L.) çeşitlerinin farklı ekolojilerdeki fenolojik özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Fenolojik parametreler bitkilerin, biyolojik gelişme dönemlerine işaret etmekte olup, genotiplerin ekolojiye adaptasyonunun tespiti açısından önemlidir. Bu bağlamda, söz konusu parametreler çeşitlere ve ekolojiye göre farklılık göstermektedir. Kayısı yetiştiriciliğinde, Malatya kurutmalık, İzmir ise sofralık üretim merkezleri arasında yer almaktadır. İki farklı ekolojide yetiştirilen sofralık (Iğdır, Tokaloğlu, Precoce de Tyrinthe) ve kurutmalık (Kabaaşı, Hacıhaliloğlu) kayısı çeşitlerinin fenolojik özelliklerinin tespitini amaçlayan bu çalışmada, 3 yıl süreyle tomurcuk kabarması, pembe tomurcuk, çiçeklenme başlangıcı, tam çiçeklenme, çiçeklenme sonu, yapraklanma ve yaprak dökümüne ilişkin gözlemler yapılmıştır. Araştırma sonucunda, her iki ekolojide genel olarak, tomurcukların, Mart ayında kabardığı ve yaklaşık İzmir’de 3-15, Malatya’da 3- 35 gün sonra pembe tomurcuk dönemine ulaştığı saptanmıştır. Çiçeklenmenin yıllara bağlı İzmir’de 2 hafta, Malatya’da 8 hafta farklılık gösterdiği, yıllara ve ekolojilere göre Mart - Nisan aylarında gerçekleştiği ve kısa sürdüğü görülmüştür. İncelenen özelliklerin çeşit, lokasyon ve yıllara bağlı olarak değişim gösterdiği belirlenmiştir.

Phenological parameters indicate the biological growth period of plants. It is important for the determination of ecological adaptation of genotypes. In this context, these parameters vary depending on varieties and ecology. In Apricot cultivation, Malatya is situated to dried and Izmir is situated to table varieties growing centers. This study was carried out to determine phenological characteristics of table (Iğdır, Tokaloğlu, Precoce de Tyrinthe), and dried (Kabaaşı, Hacıhaliloğlu) apricot cultivars in two different ecology. Buds swell, bud burst, start of blooming, full bloom, end of blooming, foliation and defoliation periods were observed for 3 years. As a result, in general for both ecology, the buds were swelled in March and approximately 3-15 days in Izmir, 3-35 days in Malatya after it was determined that reached the pink bud period. The blooming was showed differences 2 weeks in Izmir, 8 weeks in Malatya some years, according to year and ecology was observed in March-April and completed in a short duration. It was determined that the observed characteristics were changed depending on the variety, location and year.