Nar, Sulusaray (Nevşehir) ve çevresinde bulunan yabani ve yetiştirme bitkilerin yöresel adları (Local names and ethnobotanical usages of some wild and cultivated plants in Nar, Sulusaray (Nevşehir) and its surroundings) ve etnobotanik değerleri

Abstract

Bu çalışmada, Nevşehir iline bağlı Nar ve Sulusaray kasabaları ile çevresinden toplanan 58 familyaya ilgin 187 taksonun yerel adları ve halk arasındaki kullanılışları verilmiştir. Araştırma sonucuna göre en çok takson içeren familyalar sırasıyla Asteraceae (20), Rosaceae (19), Fabaceae (17), Lamiaceae (10) ve Cupressaceae (9)’dir. Bitkilerin en çok kullanılan kısımlarının oranları sırasıyla meyva (% 48), çiçek (% 17) ve yapraklar (% 13)’dır. Yöre halkının bitkileri kullanım şekilleri ise en sık olandan en aza doğru sırasıyla yenen (% 69), çay (% 23), kaynatma (% 5), toz (% 2) ve içecektir (% 1). Çalışma sonucuna göre etnobotanik değerleri tespit edilen bitkilerden 61’i dekoratif amaçlı kullanılmaktadır. Ayrıca bitkilerden 26’sı tıbbi, 22’si gıda, 4’ü boya ve diğerleri değişik amaçlarla (temizlik, hayvan yemi, yakacak vb.) kullanılmaktadır.Benzer çalışmalarla yapılan karşılaştırma sonucu, bitkilerden bir kısmının yöresel isimlerinin benzemediği tespit edilmiştir. Bunlardan bazıları Çıngırdaklıot (Euphorbia petrophila), Gelineli (Scandix stellata), Günvurgunu (Helianthemum canum), kayalalesi (Hypericum pseudolaeve), Gırtıl (Taeniatherum caputmedusae) ve kılçançayırdır (Bromus tectorum).

(In this study, local names of 187 taxa peculiar to 58 family collected from Nar and Sulusaray towns of Nevşehir province and its surroundings and their usage among the people are given. According to the results, the most taxa-containing families are Asteraceae (20), Rosaceae (19), Fabaceae (17), Lamiaceae (10) and Cupressaceae (9). The most used parts of the plants are fruit (48 %), flower (17 %) and leaves (13 %), respectively. The most common forms of usage of the plants are as follows: foods (69 %), infusion (23 %), decoction (5 %), powder (2 %) and beverage (1 %). According to the study result, 61 of the plants with ethnobotanical values are used for decorative purposes. In addition, 26 of the plants are medicinal, 22 food, 4 dye and others are used for different purposes (cleaning, animal feed, fire etc.). As a result of comparison with similar studies, it has been determined that the local names of some of the plants are not similar. Some of them are çıngırdaklıot (Euphorbia petrophila), gelineli (Scandix stellata), günvurgunu (Helianthemum canum), kayalalesi (Hypericum pseudolaeve), gırtıl (Taeniatherum caputmedusae) ve kılçançayır (Bromus tectorum))