Yabancı dil olarak Türkçe ders kitaplarında yer alan konuşma becerisi etkinliklerinin karşılaştırılması

Abstract

Sözlü anlatım becerilerinden olan konuşma karmaşık bir beceridir. Dil bilgisi, sözcük bilgisi ve seçimi, söyleyiş, akıcılık, konuşma stratejileri gibi pek çok unsur bu karmaşık yapıyı oluşturmaktadır. Bu yüzden konuşma becerisi geliştirilmesi en güç becerilerden biri olarak düşünülmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki Avrupa Dilleri Ortak Çerçeve Metninde dilin etkin kullanımı ve iletişimi öncelenmektedir. Bu nedenle yabancı dil olarak Türkçe sınıflarında iletişimsel konuşma etkinliklerine yer verilmesi önem arz etmektedir. Bu etkinlikleri içeren en önemli araç gereçler ise ders kitaplarıdır. Bu bağlamda yabancı dil olarak Türkçe derslerinde kullanılan Türkçeye Yolculuk ve Yeni Hitit Yabancılar için Türkçe ders kitaplarını konuşma becerisi etkinlikleri açısından karşılaştırmak bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışmada öncelikle A1 düzeyinde kullanılabilecek konuşma becerisi etkinlikleri açıklanmış, bu etkinlik türlerine koşut olarak kitaplarda yer alan konuşma becerisi etkinlik sayıları, türleri, konuşma bölümü dışında yer alan konuşma etkinlikleri, kitaplarda yer alan konuşma etkinliklerinin diğer becerilerle ilişkisi ve iletişimsel etkinlik bağlamında konuşma etkinliklerinin türleri ele alınmıştır. Nitel bir araştırma olan bu çalışmada, doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda etkinlik çeşitliliğinden çok, anlamlı ve konuyla bağlantılı etkinliklere yer verilmesi gerektiğine; öğretmen kitabının etkinlikleri uygulama konusunda bir kılavuz nitelik taşıdığına; konuşmanın her dil ögesiyle dengeli bir şekilde ilişkilendirilmesi gerektiğine; sözlü iletişim ve etkileşim odaklı etkinlik türlerinin öğrencinin konuşma üretimini geliştirebileceğine ulaşılmıştır.