İşletmelerde etik sonuçların değerlendirilmesi ve ödüllendirilmesi istanbul da 4 ve 5 yıldızlı otellerde bir araştırma

Abstract

Yasa ve yönetmelik varlığına rağmen özellikle hizmet sektöründe dikkat çeken farklı durumlar karşısında işletmeler, müşteri tatminini sağlayacak, personelin etkili karar vermesini (almasını) hızlandıracak, standart uygulamalar yaratacak, ikilemleri ortadan kaldıracak ve kamuoyundaki işletme imajını sağlamlaştıracak etik yöntem ve uygulamalara ihtiyaç duymaktadırlar. Başvurulan yöntem ve uygulamaların etkinliğinin ölçülmesi, hangi koşul ve durumlarda işletmeye yarar/zarar sağladığının ortaya çıkarılması ve uygulamaları başarıyla yürütenlerin ödüllendirilmesi gibi durumlar bu çalışmalardan beklenen başarı düzeyini ortaya koyabilecektir. Bu çalışmanın temel amacı hizmet sektörünün önemli bir parçası olan konaklama işletmelerindeki etik uygulamaların değerlendirilmesi konusunda otel yöneticilerinin görüş ve algılayışlarını ortaya çıkarmaktır. Ayrıca bu konuda başarılı olmuş personel veya departmanın ödüllendirilmesi ve işletmenin etik ortamın değerlendirilmesindeki önceliklerinin neler olduğunun belirlenmesi de amaçlar arasında yer almaktadır. Araştırma İstanbul’da faaliyet sürdüren dört ve beş yıldızlı otellerde gerçekleştirilmiştir. Eksik yada yetersiz bulunan anketler hariç tutularak toplam 64 otelden elde edilen veriler araştırmada değerlendirmeye konu olmuştur. Otel yöneticilerinin etik ortamın değerlendirilmesi konusundaki görüşleri öncelik sırasına göre “personelin kişisel değerleri ile işletmenin sahip olduğu etik değerler arasında paralellik kurmaya çalıştıkları (4,09)”, “çalışanların işletme başarısı için etik kurallara uyma zorunluluğunda oldukları (4,08)” ve “personelin mevcut etik ortama bireysel katkı sağladığı (4,08)” şeklinde ortaya çıkmıştır. Bu bölümde yapılan analiz sonucu dört ve beş yıldızlı otel yöneticileri arasında % 95 güven düzeyinde (p<0,05) sadece “personelin etik ortama gerekli katkıyı sağlayabilecekleri” ve “çalışanların etik uygulamaların verimliliğe ve kaliteye olan etkisine inandıkları” konularında anlamlı farklılıkların olduğu dikkat çekmektedir. Araştırmanın gerçekleştirildiği işletmelerde etik uygulamaların değerlendirilmesinde, “işletme politikasını belirleyenlerin etik standartları dikkate alması gerektiği (4,09)” en önemli unsur olarak ortaya çıkarken “etik standartların personel motivasyonuna olan etkilerinin sürekli ölçülmesi (3,70)” en düşük aritmetik ortalamaya sahiptir. Bu bölümde yapılan analizlerde de otelin mülkiyet durumu ve faaliyet sürelerine göre bazı anlamlı farklılıklar göze çarpmaktadır. Etik uygulamalardaki başarıların ödüllendirilmesine ilişkin olarak yapılan en önemli uygulama “personel ödüllendirmesinin etik uygulamalardaki etkinliğine göre yapılması” dır. Bu bölümde yöneltilen sorulara ilişkin verilen yanıtlarda yöneticinin yaşı ve eğitim düzeyine dayalı olarak önemli sayılabilecek anlamlı farklılıklara rastlanmamıştır.