Hadîslerin öğretilmesinde çizgilerden yararlanma: “Kırk hadîs kırk çizgi1” örneği

Abstract

Hadîs Tarihi sürecinde, hadîslerin öğretilmesini sağlamaya yönelik bazı ilimler doğmuştur. Garîbu’l-Hadîs, Fıkhu’l-Hadîs, Muhtelifu’lHadîs, Esbâbu Vurûdi’l-Hadîs gibi. Biz ‘dijital kuşak’ olarak adlandırılan genç nesillere hadîs öğretmede çizgiler kullanabiliriz. Dijital kuşaklar, okuyarak öğrenemez çünkü bunlar daha çok görsel öğrenmektedirler. Bunlar ‘twitter kuşağı’ olup kapasiteleri140 karakterlik kısa mesajlardır.2 Onlar okuyarak değil seyrederek (görsel okuyarak) öğrenmektedirler. Bu nedenle, görsel yöntemlerle bu nesile ulaşmamız gerekir. Sonuç olarak, bu hadîs öğretimde çizgileri kullanmak bir avantajdır. Çizgilerin kullanımı 2000'li yıllarda Eğitim Bakanlığı Müfredatı’na dâhil edilmiştir. Çizgiler ağırlıklı olarak, fizik, tarih, coğrafya vb. derslerin öğretiminde, orta öğretim müfredatında kullanılmaktadır. Çizgilerin eğitime uygulanması konusunda bazı üniversitelerde, yüksek lisans programlarında tezler hazırlanmıştır. 'Görsel okuryazarlık' muhatapları olan genç nesiller, tarih, coğrafya, fizik gibi derslerde, görsel okumadan yararlanmaktadırlar. Soyut kavramların öğrenilmeye başlandığı 13 yaş ve sonrasında lise müfredatına hadîslerin görsel okunmasını öğretime dâhil etmek gerekir. Çağdaş çizgi sanatçısı Hasan Aycın, 2005 yılında ‘Kırk Hadîs Kırk Çizgi’ albümünü yayınlamıştır. Bu albüm, böyle bir çalışmanın somut bir örneğidir. Bu yazıda, hadîslerin daha iyi anlaşılması ve ifade edilmesi için onun bu albümünü inceleyeceğiz.