Giyinmek mi gösteriş mi? 1720-1722 yıllarında İstanbul’da kürk kullanımı

Abstract

Osmanlı Devleti’nde tüketim kültürünün varlığı, tüketim kalıpları üzerine bu güne kadar önemli bazı çalışmalar yapılmıştır. Bu konuda Tülay Artan ve Cristoph K. Neumann’ın çalışmaları dikkate değerdir ve yol gösterici mahiyettedir. Çalışmalar 18. Yüzyılda saray ve çevresinin ya da zenginlerin servetlerini sergileyiş şekilleri ve sebepleri üzerinde durmaktadır. Tüketim kalıpları işlenirken de konu lüks tüketim mallarının neler olduğu üzerine yoğunlaşmaktadır. Aynalar, dürbünler, kürkler, cam ve porselen eşyalar zenginliğin gösteriminde kullanılanlardan bazılarıdır. Bu çalışmada merkeze kürk konulacaktır. Yani 18. Yüzyılın ortasında İstanbul’da kürk sahipleri ve kimlikleri üzerinden kürk kullanımının sebepleri üzerinde durulmaya çalışılacaktır. Asıl olarak soğuktan koruma işlevi olan kürkün, bu işlevinin dışında da kullanılıp kullanılmadığı ile ilgili ipuçları takip edilerek sorgulanmaya çalışılacaktır. Bir başka önemli soru da ‘sadece servet kürk ediniminde etkin faktör müdür?’ olacaktır. Diğer yandan kullanılan kürk çeşitleri ve bunların belirli kesimlerce özellikle tercih edilip edilmediğine dair de ipuçları yakalanmaya çalışılacaktır. Çalışmanın yapılabilmesi için 46 sıra nolu 1133-1134 (1720-1722) yıllarını kapsayan İstanbul Kısmet-i Askeriye Sicil defteri kullanılacaktır. 94 sayfa olan defterde 101 tane dökümlü tereke kaydı bulunmaktadır. Tereke kayıtları ölen bir kişinin geride bıraktığı mal varlığını ihtiva ederler. Bu bakımdan kişilerin kürkleri var ise bu kayıtların da yer aldığı defterler çalışma için büyük önem taşımaktadır.

On the existence of consumption culture and consumption patterns in Ottoman Empire have been studied to this day. The researches of Tülay Artan and Cristoph K. Neumann in this regard is remarkable and guiding. Theses studies emphasizes the forms and reasons for exhibiting the wealth of the palace and its imperial entourage, or Ottoman wealthy peoples in the 18th century.While consumption patterns are being processed, issue of luxury goods such as mirrors, binoculars, furs, glass and porcelain are some of the items used in the display of wealth. The focus of this paper will be the fur, leather-fur goods as sign and symbolic luxury consumption in the first two decades of the middle of the 18th century. This article tried to question the clues about the fact that the fur, which is primarily protective from the cold, is also used outside of this function. Another important question is that if it’s 'only wealth is an effective factor to buy the fur?' On the other hand, we will try to get clues about the types of fur (quality) used and whether they are especially preferred for certain sectors. A Registry of İstanbul Kısmet-i Askeriye Court dated 1133-1134 (1720-1722) will be the main source for the article. In this collected recordings of 94 pages, there are about 100 records. These Tereke records contain the property of a deceased person left behind.