Abstract:
Türkiye’de kültür ve edebiyat araştırmaları olarak da bilinen halk bilimi ve gelenekli
Türk edebiyatı (Türk halk edebiyatı) araştırmaları, 20. yüzyılın sonlarına doğru Türk
kültür coğrafyasının ortak kültür değerlerinin belirlenmesi ve incelenmesi çalışmalarına
ağırlık vermeye başladı. Sovyetler Birliği’nin dağılmaya başlaması; Azerbaycan,
Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan gibi bağımsızlıklarını kazanan Türk
Cumhuriyetleri ile Türkiye Cumhuriyeti arasında kardeşlik ilişkilerinin geliştirilmesi,
Rusya ile komşuluk ilişkilerinin güçlendirilmesi gibi olumlu gelişmeler, ortak kültür
değerlerinin belirlenmesi ve incelenmesi çalışmalarına hız kazandırdı. Türk Dünyası ve
akraba topluluklarda görev yapan bilim insanları çeşitli kongre ve bilgi şölenlerinde bir
araya gelerek Türk kültür coğrafyasının ortak kültür değerleri konusunda bilgi
alışverişinde bulundular. Alanın tanınmış bilim insanları ile birlikte genç araştırmacılar
da çeşitli Türk lehçe ve şivelerini öğrenerek alan araştırmaları yapma, eskiden beri
kaydedilen somut olmayan kültür değerlerini inceleme olanağı buldular. Türk halk bilimi
ve gelenekli Türk edebiyatı alanlarında çalışan genç araştırmacılardan bir kısmı, doktora
tezi olarak, Türk kültür coğrafyasının ortak kültür değerlerlerini araştırıp bu alanda
uzmanlaştı. Bu genç araştırmacılardan biri de Doç. Dr. Fatma TEKİN’dir.
Özellikle Kazan-Tatar Türklerinin gelenekli anlatıları, mitolojik motifleri ve atasözleri
konularında çalışmalarıyla dikkat çeken Doç. Dr. Fatma TEKİN, lisans eğitimine
başladığından beri akademik gelişimine tanıklık ettiğim genç ve çalışkan bir bilim
insanıdır. Lisans, yüksek lisans ve doktora aşamalarında derslerine girdim. Lisans
aşamasında başarılı bir öğrenciydi. Üniversite bitirme tezine de danışmanlık yaptım. Bu
süreçte daha yakından tanıdım. Disiplinli çalışma çabası, sorgulama özelliği, derinlikli
düşünme ve elde edilen verileri yorumlama yeteneği dikkatimi çekti. Bu özellikleri
taşıyan genç meslektaşlarımızın bilim alanına kazandırılması gerekiyordu. Yapılan
sınavları geçerek mezun olduğu üniversitede akademik yolculuğuna devam etti. Yüksek
lisans ve doktora derslerine girdiğim dönemlerde de akademik alanda yararlı işler
yapacağına olan inancım pekişti. Doktora tez danışmanı olduğum öğrencilerimi, genç
meslektaşlarımı genellikle Türk kültür coğrafyasının ortak kültür değerlerini araştırmaya
yönlendiriyordum. Doktora öğrencilerimden Fatma TEKİN de gelenekli Türk
anlatılarına ve mitoloji araştırmalarına ilgisi sebebiyle “Kazan Tatarlarının Halk
Anlatmalarında Mitolojik Unsurlar” konulu doktora tezini hazırlamaya başladı. Bu
başlangıç onun Türkiye’de ve Türk Dünyası’nda “Tataristan sahası halk bilimi”
uzmanlarından biri olmasına yol açtı.
“Kazan Tatarlarının Halk Anlatmalarında Mitolojik Unsurlar” adlı çalışma; Giriş, Sonuç
ve Kaynakça kısımları dışında üç bölümden oluşmaktadır.
