Abbâdîler’in son hükümdarı komutan ve şair Mu‘temid b. Abbâd (ö. 487/1094)

Abstract

Abbâdîler, zamanımızda Sevilla, o dönemdeki ismiyle İşbîliye ismiyle bilinen İspanya’nın güneybatısında kurulmuştur. İşbîliye uzun süre Endülüs’ün büyük şehirlerindendi. Eski ismi “Hispalis” olan İşbîliye, Musa b. Nusayr’ın oğlu Abdülaziz tarafından fethedilmiştir. Halkın geçim kaynağı zeytinyağı, pamuk ve şeker kamışıdır. İşbîliye, Mülûkü’t-Tavâif döneminde Abbâdîler’in eline geçti. Abbâdîler’in kurucusu Kadı Ebu’l-Kasım b. Abbâd tarafından başkent olarak kabul edilir. Endülüs yeni fethedildiği 714-716 yıllarında bölgeye Emevîler’in ilk Kuzey Afrika valisi Musa b. Nusayr, halife Velid b. Abdülmelik’ten izin alarak Tarif b. Mâlik komutasında 500 kişilik bir birliği keşif ve araştırma yapmak amacıyla İspanya’nın güney kıyısına göndermiştir. Yapılan araştırma sonucunda olumlu izlenimler edinen dönemin Tanca valisi Berberî Târık b. Ziyâd, çoğunluğunu Berberîlerin oluşturduğu 7.000 askerle İspanyaya geçmiştir. Vali Musa b. Nusayr’ın gönderdiği 5.000 takviye askerle birlikte İspanya’daki asker sayısı 12 bine ulaşmıştır. Târık b. Ziyâd, İspanya’nın güneyinde sonradan Cebeli Târık adı verilen dağda karargâh kurmuştur. Târık b. Ziyâd, 711 yılında Vâdî Lekke’de Kral Rodrigo komutasındaki yaklaşık yirmi beş bin kişilik Vizigot ordusunu ağır bir yenilgiye uğratmıştır. Müslüman askerlerin kazandığı bu savaştan sonra Vizigotlar dönemindeki İspanya şehirleri Müslümanların eline geçmiştir. İspanya genelde savaş yapılmadan anlaşmalar yoluyla Müslümanların eline geçtiği için ciddi bir tahribata uğramamıştır. Endülüs’te Müslümanların hâkimiyeti döneminde askeri ve idarî ihtiyaçlardan dolayı yeni şehirler kurulmuştur.