Abstract:
Türk edebiyatının üretken yazarlarından biri olan Hüseyin Rahmi Gürpınar, gündelik hayatı eserlerine taşımış bir
isimdir. Onun eserlerinde sosyal hayattan kesitleri, yöresel konuşmaları, mahallelerin doğal atmosferini ve
geleneksel temaşa sanatlarının anlatım zenginliğini bulmak mümkündür. Anlattıklarını mizahla harmanlayan
Hüseyin Rahmi Gürpınar, eleştiri oklarını geleneksel inançların ve dogmaların esiri olmuş insanlara yöneltir.
Eserlerinde, insanları kendine esir eden ve onların inançlarını kullanarak korkutan her olayın, akla ve bilime
dayalı pozitivist bir anlayış benimsendiğinde kolayca çözülebileceğini anlatır. Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın
romanlarında, halk inanışında ölüm ve uğursuzluk getirdiğine inanılan baykuşa yönelik göndermeler de bulunur.
Bu çalışmada, yazarın tüm romanları -kırk adet romanı- taranmış ve baykuşa yönelik göndermeleri içeren on
dokuz adet romanı tespit edilmiştir. Bu tespitlerin ardından söz konusu romanlar incelenmiş, göndermelerin
olduğu bölümler alıntılanmış ve yazarın bu inanışı nasıl yorumladığı değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgulara
dayanarak romanlardaki göndermelerde baykuşun ölüm ve uğursuzlukla ilişkilendirildiği, baykuşa yüklenen
olumsuz özelliklerin sıralandığı; Deli Filozof adlı romanında ise, sözün bırakıldığı bir anlatıcı olarak baykuşun
kullanıldığı görülmüştür. Sonuç olarak Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın baykuşa yönelik tüm göndermelerinde halk
inanışının izlerinin olduğu tespit edilmiştir.