Yeni Asur Devleti’nin en önemli politikası Anadolu’nun doğal kaynak ve ticaret
yollarına hâkim olmaktır. Bu bağlamda Asur siyasetinde Doğu Anadolu Bölgesinin
çok mühim bir yeri vardır. Ancak M.Ö. I. Binyılda Doğu Anadolu’nun geniş
alanlarına hükmeden Urartular Asur’a karşı ittifaklar kurarak onun kuvvetli bir güç
olarak Anadolu’da varlık göstermesini engellemeye çalışmışlardır. Bu güçler
arasındaki mücadele sahalarından biri de yeri henüz kesin tespit edilememiş olan
Ḫubuškia Ülkesi’dir. Asur siyasetinde Doğu Anadolu’nun çok önemli bir yeri
vardır. M.Ö. I. Bin yılda Asur’un Anadolu’daki en önemli rakiplerinden biri olan
Urartular, Asur’a karşı ittifaklar kurarak onun bölgede büyük bir güç olmasını
engellemeye çalışmıştır. Bu iki büyük devlet arasındaki mücadele sahalarından biri
de Ḫubuškia Ülkesi’dir.Asur kaynaklarından Urartu ile Asur Devleti arasında bir
bölgede olduğu anlaşılan Ḫubuškia, coğrafi konumu ve zengin maden yataklarına
sahip olması nedeniyle hem Asur hem de Urartu Devleti için cazibe kaynağı
olmuştur. Ḫubuškia’nın tam olarak yeri tespit edilemese de çivi yazılı belgelerden
Asur ile Urartu arasında tampon bir bölge oluşturduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle
her iki devlet için de son derece önemli bir mevkiide bulunmaktadır. Asur çivi
yazılı belgelerinde Ḫubuškia sıklıkla geçmesine rağmen Urartuların bu ülkeye ne
isim verdikleri bilinmemektedir. Urartu Devleti’nin ilk kurulduğu yıllarda krali kent
olarak bahsedilen Ḫubuškia Ülkesi’ne Asur krallarının II. Tukulti-Ninurta
Dönemi’nden Esarhaddon Dönemi’ne kadar pek çok kez sefer düzenlediği ve vergi
aldığı çivi yazılı belgelerden anlaşılmaktadır. Biz bu çalışmamızda çivi yazılı
kaynaklar ışığında Asur’un Anadolu politikasında Ḫubuškia ülkesinin rolü ve
önemini inceleyeceğiz.
The most important policy of the new Assyrian State is to dominate
the natural resources and trade routes of Anatolia. In this context, Eastern
Anatolia has a very important place in Assyrian politics. But BC. In the
1st millennium, the Urartians which ruled the vast areas of the Eastern
Anatolia, build alliances against Assyria tried to prevent them from being
a strong force in Anatolia. One of the areas of struggle between these
forces is the Ḫubuškia Country, whose location has not yet been
determined. Within the context of Assyrian politics, Eastern Anatolia had
a special place. In the years of 1000 B.C., Urartians, one of the most
outstanding rivals of Assyria in Anatolia, sought to prevent Assyria from
becoming a great power in the said region by forming alliances against
Assyrians. In that sense, Ḫubuškia was regarded as a place of
contestation in which Assyrians and Urartians confronted each other.
Ḫubuškia, which was located in a region between Assyria and Urartia
according to Assyrian sources, was a center of attraction for Assyria and
Urartu due to its rich mineral deposits and significant geographical
location. Although the exact location of Ḫubuškia has not been detected
yet, it is inferred from the cuneiform script that the said region was a
buffer zone between Assyrians and Urartians. Thus, it was located in an
area which was considerably important for Assyrians and
Urartians.Despite the fact that Ḫubuškia is pointed out frequently in
Assyrian cuneiform scripts, it is not specified how Urartians named this
place. Furthermore, it can be inferred from the cuneiform scripts that
Assyrian kings imposed taxes and launched expeditions to Ḫubuškia,
which was referred as “royal city” during the first years of Urartu’s
foundation, from the period of II. Tukulti-Ninurta to the period of
Esarhaddon.Accordingly, this study will examine the role and importance
of Ḫubuškia territory concerning the Anatolian policy of Assyria in the
light of cuneiform sources
