Alevi-Bektaşi kültüründe ocaklar, büyük önem arz etmektedir. Ocaklar hakkında
elde edilen veriler, Alevi inancını açıkça ortaya koymaktadır.
Alevi-Bektaşi kültürüyle ilgili önemli veriler barındıran ocaklardan birkaç tanesi
Tunceli’de, bulunmaktadır. Tunceli, coğrafi olarak dışarıya kapalı, kendine has
bir kültüre sahiptir. Bu sebepten dolayı bölgenin Alevi Kültürünü anlamak için
yazılı belgelerin yanında sözlü kültüre de başvurulmuştur.
Ocak Alevilikte dedenin mensup olduğu soyu ifade eder. Bir dede öldüğünde
yerine oğlu geçer. Bu olgu Alevilerde ocak şeklinde adlandırılır.
Ocakların kutsal temellere dayandığına inanılır. Ocağa mensup “Dede” ya da
“Pir” dediğimiz kişiler, inanç öğretisi görevini üstlenerek Alevi inancını en iyi
şekilde temsil ederler. Alevi inancını kuşaktan kuşağa aktarma görevini üstlenen
Dedeler örnek bir kişi durumundadırlar. Dedenin yol gösterici olması, güzel
ahlakı ve iyi-kötü ayrımını insanlara öğretmesi gibi işlevleri vardır.
Alevi kültürüne mahsus ocaklardan biri de Seyyid Cemal Sultan Ocağıdır. Bu
ocağın ilk türbesi Afyon Döğer kasabasında bulunmaktadır. Daha sonra
torunlarının göç etmesi sebebiyle Erzincan ve Tunceli çevresinde yayılmıştır.
Seyyid Cemal Sultan Ocağı hakkında yazılı belge ve kaynaklardan ziyade sözlü
kaynaklar mevcuttur. Yazılı olarak elimizde sadece ferman ve soy şeceresi vardır.
Padişahın çıkardıkları fermandan Seyyid Cemal Sultan Ocağı mensuplarının
vergilerden muaf tutulduğu soy şeceresinden de Âdem’den günümüze ocak
silsilesi hakkında bilgiler bulunmaktadır.
In Alevis- Bektashi culture , quarries are vitally important. The data obtained
about the quarries clearly reveals the Alevis belief.
A few of the quarries that contain important data about Alevis- Bektashi culture
are located in Tunceli. Tunceli has its own unique culture , geographically closed
to the outside. For this reason, the region has been referred to the oral culture as
well as the written documents to understand the Alevism cultural heritage.
The quarry refers to the descendants of ‘’ Dede’’ in Alevism. After Dede dies,
his son passes instead of him. This phenomenon is called as quarry in Alevis.
It is believed that the quarries are based on sacred basics. Those of us who call
the ‘’ Dede’’ or ‘’Pir’’ represent the Alevis faith in the best way, assuming the
duty of faith teaching. Dedes who assume the task of transfering the belief in
Alevis, is a pioneer person. Dede has characteristic features such as the teaching
of good morals and good-bad distinction to people.
One of the quarries in the Alevis culture is Seyyid Cemal Sultan’s Quarry. The
first tomb of this quarry is located in the town of Afyon Döğer. Alevism was later
spread around Erzincan and Tunceli due to the migration of their grandchildren.
Seyyid Cemal Sultan’s quarry has oral sources instead of written documents and
resources. There is only the edict and the genealogy in the written form. There
have been informations about quarry lineage from Adam to our day , being
exempted from taxes the members of Seyyid Cemal Sultan Quarry, padishah’s
edicts.
