Abstract:
Görsel-işitsel çeviri, yazınsal çeviri, teknik çeviri, simultane çeviri, ardıl çeviri vb. diğer tüm çeviri türlerinden ayrılmaktadır. Zira görsel-işitsel çeviride hem işitsel kanaldan iletilen bilgilerin hem de görsel kanaldan iletilen bilgilerin çevirisi söz konusudur ve bunun yanı sıra bu iki farklı kanaldan iletilen bilgilerin birbiriyle senkron ve uyumlu olması gerekmektedir. Çevirilerin başarılı, kaliteli ve daha iyi yapılabilmesi için belirli çeviri stratejilerinden yararlanılmaktadır. Çeviri stratejileri çevirmenlere yol gösterici olmaktadır. “Çevirmenin çeviri sürecinde izleyeceği yol, seçenekler ve alacağı kararlar çeviri stratejisini oluşturmaktadır.” (Yalçın, 2015: 96). Bu bağlamda, yabancılaştırma, öykünme, ekleme, çıkarma, yer değiştirme gibi çeviri stratejileri yer almaktadır. Çevirmenler amaçları doğrultusunda çeviri stratejilerine başvururlar. Ancak görsel-işitsel çeviride çevirmenlerin dikkate alması gereken senkron ve eşleme gibi etkenler çevirmeni strateji tercihinde yönlendirici ve aynı zamanda da kısıtlayıcı olmaktadır.
Bu çalışmada, görsel-işitsel çeviri kapsamında yer alan dublaj yöntemiyle film çevirisinde “ekleme” yoluyla çeviri yapmayı gerektiren etkenler araştırılmıştır. Bunun için “Das Leben der Anderen” adlı Alman yapımı bir filmin “Başkalarının Hayatı” adıyla Türkçe dublajlı çevirisi incelenmiştir. Bu çalışmada, filmin kaynak dilinde oyuncunun hiç repliği yokken hedef dilde oyuncuya replik ekleme veya filmin orijinalinde oyuncunun repliğinde olmayan, ancak Türkçe dublajında oyuncunun repliğine eklenmiş olan tümceler ve bu eklemelerin nedenleri araştırılmıştır. Bu nedenle repliklere yapılan nida, sözcük gibi diğer eklemeler dikkate alınmamıştır.