Sınırsız ve çok yönlü kariyer tutumları: Turist rehberleri üzerine bir araştırma

Abstract

Sınırsız kariyer yaklaşımının ana varsayımı, çalışan bireylerin mesleğe bağlı olmalarından dolayı yeni ilişkiler edinerek sürekli iş değiştirmeleridir. Çok yönlü kariyer yaklaşımının ana varsayımı ise bireylerin kendi değerleri doğrultusunda mesleki eylemleri sonucu ortaya çıkan kariyer başarısına odaklanmaktır. Bu çalışmanın amacı; turist rehberlerinin kariyer tutumlarını çok yönlü kariyer tutumunun alt boyutları olan "Değerlerine Göre Hareket Etme ve Kendi Kendini Yönetme" ve sınırsız kariyer tutumunun alt boyutları olan "Fiziksel Hareketlilik ve Psikolojik Hareketlilik" ile tespit ederek bu tutumların bireylerin kariyer başarısı ve kariyer bağlılığına etkisinin olup olmadığını incelemektir. Araştırmanın örneklemini Nevşehir Rehberler Odası'na (NERO) bağlı olarak çalışan turist rehberleri oluşturmaktadır (n=278). Veri toplama aracı olarak nicel yöntem olan anket tekniği kullanılmıştır. Veri toplama aracından elde edilen veriler AMOS ve SPSS-24 programı ile incelenmiştir. Çok yönlü ve sınırsız kariyer tutumları ile kariyer bağlılığı ve kariyer başarısı boyutlarının ortaya koyulması için ve alt boyutların geçerliliğinin tespit edilmesi için doğrulayıcı faktör analizi, değişkenler arasındaki ilişkileri incelemek için yapısal eşitlik modellemesinden yararlanılmıştır. Yapısal eşitlik modellemesi sonucuna göre; değerlerine göre hareket etme, kariyer başarısının tanınırlık boyutu üzerinde negatif ve anlamsız bir etkiye sahipken anlamlılık, özgün etki, gelişme boyutları üzerinde negatif ama anlamlı bir etkiye sahiptir. Kendi kendini yönetme, kariyer başarısının tanınırlık, anlamlılık, özgün etki ve gelişme boyutları üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahiptir. Fiziksel hareketlilik ve psikolojik hareketlilik, kariyer başarısının tanınırlık, anlamlılık, özgün etki ve gelişme boyutları üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahiptir. Değerlerine göre hareket etme, kariyer bağlılığı üzerinde negatif ama anlamlı bir etkiye sahipken kendi kendini yönetme, kariyer bağlılığı üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahiptir. Fiziksel hareketlilik, kariyer bağlılığı üzerinde pozitif ama anlamsız bir etkiye sahipken psikolojik hareketlilik, kariyer bağlılığı üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahiptir.

The main assumption of boundaryless career is that working individuals constantly change jobs by acquiring new relationships due to their job. The main assumption of a protean career is that the individual focuses on career success that emerges in line with her/his own values as a result of professional actions. The purpose of this study is determine the career attitudes of tourist guides with "values-driven" and "self-directed", which are sub-dimensions of protean career attitude and "physical mobility" and "psychological mobility", which are sub-dimensions of boundaryless career attitude, and to examine whether it has an effect on career success and career commitment. The sample of the research consists of tourist guides by working under Nevsehir Guides Chamber (NERO), (n=278). Questionnaire technique, which is a quantitive method, was used as a data collection tool. The data acquired from the data collection tool were analyzed with the AMOS and SPSS-24 programmes. Confirmatory factor analysis was used to find out protean career, boundaryless career, career commitment and career success dimensions and pick out the validity of the sub-dimensions, structural equation modeling was used to examine the relationships between variables. According to the result of structural equation modeling: values-driven has a negative and non-significant effect on recognition dimension of career success; however, it has a negative and significant effect on significance, unique impression and development. Self-directed has a positive and significant effect on recognition, significance, unique impression and development dimensions of career success. Physical mobility and psychological mobility have a positive and significant effect on recognition, significance, unique impression and development dimensions of career success. While values-driven has a negative and significant effect on career commitment, self-directed has a positive and significant effect. While physical mobility has a positive and non-significant effect, psychological mobility has a positive and significant effect on career commitment.