Çevre hareketleri edebiyat ve doğa yazınıyla yakından ilişkilidir ve aktivistler direnişlerini
çoğu kez çeşitli sanat formlarıyla, görsel ve edebi çalışmalarla seslendirirler.
Aynı şekilde şiir ile politik eylem arasında yakın bir ilişki vardır ve şiir
toplumsal gerçekliğin ifade edilmesinde önemli bir rol oynar. Şiir sosyoekolojik
adaletsizliklere karşı muhalefetin dile getirilmesinde bir toplumsal katılım aracıdır.
Şairler yaratıcı çabalarıyla insanları protesto hareketlerine katılmaya çağırır ve teşvik
ederler. Bu makale yerel çevre hareketleri bağlamında Türk halk şiirinde çevreci
protestonun şiirsel dilini incelemektedir: ekoaktivist şiir. Türkiye’de endüstriyel
kapitalizmin yıkıcı yayılımına tepki olarak ortaya çıkan yerel çevre hareketlerinde
ekoaktivist şiirin bir analizi yapılmaktadır. Ekoaktivist şiirin ayırıcı niteliğinin çevreci
protestoyu dillendirmek ve genel kamuoyunda sosyal ve çevresel meselelere
yönelik farkındalığı ve duyarlılığı arttırmak olduğu görülmektedir. Politik ekoloji,
eko eleştiri ve ekoşiir perspektifini kullanan bu çalışma ekoaktivist şiirin politik bir
sanat olduğu kadar politik bir pratik olduğunu da gösterme amacındadır. Çalışma
için Türkiye’nin farklı yerlerinden sanal kartopu tekniğiyle derlenmiş sekiz ekoaktivist
şiirin her biri verdiği ekoloji politik mesajlar yorumlanarak analiz edilmiştir.
Environmental movements are closely linked with literature, and nature writing
and activists often voice their resistances through various art forms, mainly visual
and literary works. Similarly, there is also a close relationship between poetry
and social action and poetry plays a crucial role in the reflection of social reality.
Poetry serves as a means of social participation to voice opposition against the
socioecological injustices. The poet seek to call and encourage people to join the
protest movements through their creative efforts. This study examines the poetical
language of enviromental protests in contemporary Turkish folk poetry: ecoactivist
poetry. The paper proposes an analysis of ecoactivist poetics of popular or grassroots
environmental struggles in Turkey against the destructive penetration of industrial
capitalism. It is seen that the main distinctive characteristics of ecoactivist poetry is
of voicing the environmental protest and raising awareness and sensitivity of social
and environmental issues among the general public. Engaging in political ecology,
ecocriticism and using ecopoem analysis, this article demonstrates that ecoactivist
poetry is a political practice, as well as a political art. In the paper eight ecoactivist
poems, collected through virtual snowball technique from different localities in
Turkey, analysed by interpreting the underlying ecology political messages within
each of the selected poems.
