29 Ekim 1923 de Cumhuriyet ilan edilmiş, 3 Mart 1924
tarihinde de Diyanet İşleri Reisliği/Başkanlığı kurulmuştur.
Anayasal bir kuruluş olan ve Cumhuriyet ile yaşıt bulunan
Diyanet İşleri Başkanlığı ülkede din ve din hizmetlerinden
sorumlu tek kurumdur. Merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatlarından
oluşan Diyanet İşleri Başkanlığı ülke genelinde en ücra
köşelere kadar, yurtdışında da başta Avrupa ülkeleri olmak
üzere, ABD, Türki Cumhuriyetler, Balkan ülkeleri ve
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti olmak üzere Japonya’dan
Kanada’ya, Avusturalya’dan Afrika’ya 111 ülkeye din hizmeti
götürmektedir. Türkiye Cumhuriyeti kurumları arasında hizmet
alanı bu kadar geniş olan başka bir kurum bulunmamaktadır.
Jocahim Wach’a göre dinin teorik, pratik ve sosyolojik, İslam
bilginlerine göre ise inanç, ibadet, ahlak ve muamelat boyutu
vardır. Bu alanların tamamı Diyanet İşleri Başkanlığının görevi
ile yakından ilgilidir.
Gerek yurtiçi gerekse yurtdışındaki din hizmetlerinin çok büyük
bir kısmı cami ve cami merkezli hizmetlerdir. Camiler birer
ibadet mekânı olmanın yanında, milli birlik ve beraberliğin tesisi
ile sosyal yardımlaşma, dayanışma ve kaynaşma konularında
da çok önemli işlevler görmektedir. Camiler her yaş ve cins, her
eğitim, kültür ve sosyal statüden binlerce ve milyonlarca kişiye
hizmet verilen kutsal mekânlardır.
Diyanet İşleri Başkanlığının çok farklı konularda çok geniş
bir hizmet alanı olmakla beraber, bu çalışmada cami ve cami
hizmetleri üzerinde durulacaktır. Camilerde ifa edilen din
hizmetleri ve hizmetleri yerine getiren görevliler ile onların
çalışmaları ele alınacaktır. Bu hizmetlerin sosyolojik boyutu
üzerinde durulacaktır
The status of Turkey as a republic
was declared on 29 October 1923,
and the Presidency/Wardenship of
Religious Affairs was established
on 3 March 1924. A constitutional
organization of the same age
with the Republic, the Presidency
of Religious Affairs is the only
institution responsible for religion
and religious services in the country.
Composed of central, provincial
and overseas organizations, the
Presidency of Religious Affairs
reaches to the most remote parts of
the country, and provides religious
service to 111 countries from Japan
to Canada, Australia to Africa, from
the USA to Turkic Republics, Balkan
countries, and Turkish Republic of
Northern Cyprus, and particularly
European countries. There is no other
institution among the institutions
of Republic of Turkey with such an
extensive field of service.
Religion has theoretical, practical,
and sociological dimensions
according to Jocahim Wach while
Islamic scholars categorize as faith,
worship, morality, and muamalat. All
these fields are closely related to the
duties of the Presidency of Religious
Affairs.
Most of the religious services both
in Turkey and abroad are either
mosque services or mosque-centered
services. Besides being places
of worship, mosques also have
important functions in establishing
national unity and fraternity, social
solidarity, and integration. Mosques
are sacred places in which thousands
and even millions of people of all
ages and genders regardless of their
educational, cultural, or social status
receive service.
Although the Presidency of
Religious Affairs has a wide range of
services in diverse fields, the focus
of this study will be mosques and
mosque services. Religious services
executed in mosques, the officials
who carry out these services, and
their activities will be discussed and
the sociological dimension of these
services will be focused.
