Abstract:
Günümüzde unutulmaya yüz tutmuş bir gelenek olan Gâle töreni,
Nevşehir’in farklı bölgelerinde farklı şekillerde adlandırılmaktadır. Kâkül
kesme, gelek kesme, zülüf kesme, duluk kesme ve duvak açma şekillerinde
de adlandırılan ve düğünden hemen sonraki gün yapılan bu tören, düğünün
son safhası olup gelinin bekâretini, iffetini ve aileye kabul edildiğini ifade
etmektedir. Sadece bayanların katılımıyla gerçekleştirilen gâle töreninde
uygulanan önemli ritüellerden bir tanesi, gelinin kâkülünün kesilmesidir.
“Kâkül kesme”, genç kızlıktan kadınlığa geçişi fizyolojik olarak sembolize
etmekle birlikte; yapılan tören gelinin toplumsal olarak onandığını ve kabul
gördüğünü ifade etmektedir.
Çalışmamızda öncelikle Gâle töreni ve bu törende uygulanan “ kâkül
(saç) kesme” ritüeli ele alınacak ardından “saç” imgesinin Nevşehir halk
inanışlarında ve hayatın geçiş dönemi ritüellerindeki yeri ve kültürel kökleri
değerlendirilecektir.
