Açık maden ocaklarında, tesisin olağan faaliyetlerinden kaynaklı hava kirliliğinin insan ve çevre sağlığına olan etkilerini modelleme çalışmaları ile ortaya koymak gerekmektedir. Bir tesisin kapasite artışı yapmadan önce alınması gereken önlemler için Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporlarında mutlaka hava kirliliği model sonuçları kullanılmaktadır. Bu tez çalışmasında bir kalsit ocağı ve kırma eleme tesisinin kapasite artışıyla birlikte oluşturacağı toz emisyonlarının (Partiküler madde, PM10 ve çöken toz gibi) hava kalitesine etkisini belirlemek amacıyla modelleme çalışması yapılmıştır. Günümüze kadar farklı modelleme çalışmaları ÇED raporlarında kullanılmıştır. Avrupa Çevre Ajansı (EPA) modelleme çalışmalarında AERMOD modellemesinin tercih edileceğini açıklamasıyla, Ülkemizde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından ÇED raporlarında kullanılacak tek modelleme olacağı duyurulmuştur. Bu bağlamda bu tez kapsamında ele alınan açık maden ocağından kaynaklı hava kirliliğinin insan ve çevre sağlığına olan etkileri AERMOD modellemesi yardımıyla 4 farklı senaryo üzerinde gün, ay ve yıl olacak şekilde çalışılmıştır. Gerek faaliyetin çeşitli aşamalarının ayrı ayrı oluşturacağı toz emisyonlarının gerekse 4 km x 4 km alanda kümülatif çalışma yapılarak tesiste alınan önlemler çerçevesinde emisyon miktarlarının Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Yönetmeliği'nin sınır değerlerini aşmadığı görülmüştür
In open mines, it is necessary to reveal the effects of air pollution caused by the normal activities of the facility on human and environmental health through modeling studies. Air pollution model results are definitely used in Environmental Impact Assessment (EIA) reports for the precautions to be taken before increasing the capacity of a facility. In this thesis, a modeling study was carried out to determine the effect of dust emissions (PM10, settling dust etc.) that will be created by the capacity increase of a calcite quarry and crushing and screening plant on air quality. Until today, different modeling studies have been used in EIA reports. The European Environment Agency (EPA) announced that AERMOD modeling would be preferred in modeling studies, and it was announced that it would be the only modeling to be used in EIA reports by the Ministry of Environment, Urbanization and Climate Change in our country. In this context, the effects of air pollution originating from open pit mining, which is discussed within the scope of this thesis, on human and environmental health have been studied with the help of AERMOD modeling on 4 different scenarios as day, month and year. It has been observed that both the dust emissions to be created by the various stages of the activity and the cumulative work done in the 4 km x 4km area, within the framework of the measures taken at the facility, the emission amounts do not exceed the limit values of the Industrial Air Pollution Regulation.
