Abstract:
Özet
Giriş: Öğretmen, mesleki yeterliliğine sahip ve öğrencilere rol model olan ve öğrencilere rehberlik eden kişidir (Dağlıoğlu, 2009). Öğretmenlerin alan yeterliliklerinin dışında çocukların duygusal ihtiyaçlarını gideren, çocuklara karşı duyarlı, onlarla ilgili her konuda anlayışlı davranan, sabırlı, enerji dolu, pozitif yapıda olmaları oldukça önemlidir. Özelliklede çocuk gelişimi program öğretmen adaylarının bölüm gereği hitap ettiği yaş grubunu (0-6 yaş) düşündüğümüzde bu öğretmen adaylarının kriterleri çok daha elzem hale gelmekte ve öğretmenlerin sevgi dolu, sabırlı ve çok yönlü olması teori ve uygulamanın bütünlüğünün sağlanması önemlidir.Bu nedenle lisans ve önlisans eğitiminde alınan öğretmenlik uygulaması dersleri, öğrencilerin programdan edindikleri teorik bilgilerin, uygulamaya dönüştürmesinde oldukça önemlidir. Öğrencilerin deneyim kazanması için ve iyi bir fırsattır (Özkan, Albayrak ve Berber 2005; Başal, 2013). Öğretmenlik uygulaması dersi, öğretmen adaylarının üniversite eğitimleri süresince kazandıkları bilgi ve becerileri mesleki ortamda uygulayabilme, deneyimleyebilme fırsatı vermektedir. Haftada 8 saat alınan bu öğretmenlik uygulaması dersini 6 saatini Milli Eğitim kurumlarında uygulama, 2 saatini ise teorik ders şeklinde görmektedirler. Çocuk gelişimi öğrencileri haftada bir günlük plan hazırlayıp, bu günlük plan içeriğine gün içinde uygulamayı düşündükleri çeşitli etkinlikleri seçip, uygulamaktadırlar. Öğretmen adayları günlük plan hazırlarken çocukları çok iyi gözlemleyip, çok iyi tanıp çocukların ilgi ve ihtiyaçlarına uygun etkinlikler seçmelidirler.Okul öncesi eğitimde bir günlük eğitim akışı, güne başlama zamanı, oyun zamanı, etkinlik zamanı, günü değerlendirme zamanı ve rutin etkinlikleri içermektedir (Milli Eğitim, 2013). Günlük plandaki tüm etkinlikler kazanım ve göstergelere uygun olarak hazırlanmaktadır. Plan hazırlanırken önemli olan çocukların seviyelerine uygun olup, etkinliklerin ilgi çekici, farklı, eğitici ve her türden olmasıdır.Bu bağlamda bu çalışmada, Çocuk Gelişimi Programı öğretmen adaylarının ‘’Okul Öncesi Eğitimde Uygulama I ‘’ dersinde hazırladıkları‘’günlük planlarının‘’ aldıkları etkinlik çeşitleri ve etkinliklerin düzeyleri bakımından incelenmesi amacıyla yapılmıştır.
Problem Durumu:
Öğretmen adaylarının okul öncesi eğitim kurumlarında uygulama için hazırladıkları günlük planda aldıkları etkinlik çeşitleri nelerdir?
Öğretmen adaylarının okul öncesi eğitim kurumlarında uygulama için hazırladıkları günlük planda aldıkları etkinliklerin düzeyleri uygun mudur?
Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada nitel araştırma desenlerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Eğitim materyalleri incelenirken çalışmalardan bağımsız 3 uzmandan görüş alınmıştır. Eğitim planları etkinlik çeşitleri ve etkinlik düzeyleri bakımından değerlendirmek amacıyla hazırlanan form kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışmada, ön lisans programında eğitim gören Çocuk Gelişimi öğrencilerinin 2021-2022 eğitim-öğretim yılı güz döneminde, ‘’Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Uygulama I ’’ dersinde hazırladıkları toplam 65 günlük plan ve etkinlikleri NÖ: 35, İÖ: 30 ) incelenerek, etkinlik çeşitleri ve etkinlik seviyeleri bakımından değerlendirilmeye alınmıştır.(N=65). Araştırmanın uygulanabilmesi için katılımcılardan gerekli izin alınmıştır.
Bulgular: Ders kapsamında hazırlanan günlük planların analiz ve değerlendirmesi sonucunda; etkinlik çeşidi bakımından dağılımı ağırlıklı olarak ‘’sanat etkinlikleri, hareketli oyun etkinlikleri, türkçe etkinlikleri, müzik etkinlikleri ‘’şeklinde olduğu görülmüştür. %75 sanat etkinliğinde katlama tekniği, kesme tekniği, yırtma yapıştırma tekniği ve boya etkinliklerinden ise fırça baskısı, damlatma, düz serbest boyama teknikleri) %87 Türkçe etkinliği (hikaye anlatımında ve kitaptan okuma tekniği ve düz anlatım tekniği, hikaye öncesi etkinlerinden ise parmak oyunu tekniği ve bilmece tekniği ) %79 hareketli oyun, % 86 müzik etkinliği ( yeni şarkı öğretimi) olduğu belirlenmiştir.Aldıkları bu etkinlik çeşitlerinde oldukça başarılı, yaratıcı ve seviyeye uygun etkinlikler belirlerken, Türkçe etkinliğinde diğer haikaye anlatım tekniklerini (hikaye önlüğü, pazen tahta, şemsiye teknikleri vb), Hikaye öncesi ve sonrası etkinliklerde de (tekerleme, grup sohbeti, hikayeye isim bulma vb) teknikleri, fen etkinlikleri (gezi, gözlem, deney), ısındırıcı- dinlendirici oyun etkinlikleri, müzik etkinliklerinde ise ritim ve ses açma çalışmalarına ayrıca okuma yazmaya hazırlık çalışmaları yeterince yer verilmediği belirlenmiştir.
Sonuç ve Öneriler: Araştırmanın sonucunda, çocuk gelişimi öğrencilerinin, okul öncesi eğitim kurumlarında uygulamak üzere yaratıcı, özgün ve çocukların yaş-seviyesine uygun etkinlikler seçip, planlarken okuma yazmaya hazırlık çalışmalarında, fen etkinliklerinde, oyun ,Türkçe etkinliklerinde az tercih edilen etkinliklerin geliştirilmesi ve öğrencilerin daha az tercih edilen etkinlere yönlendirilmesi, öğrencilere bu konuda rehberlik edilmesi önerilmektedir. Bu planlar doğrultusunda hazırlanan etkinliklerin, materyal geliştirmeye yönelik yapılacak çalışmalarda ve uygulama alanlarındakullanmak için örnek teşkil edebileceği düşünülmektedir.