Sanal Kripto Para kavramı Bitcoin ile birlikte 2009
yılında dikkat çekmeye başlamış ve özellikle 2013
yılındaki fiyat artışı ile popülaritesi artmıştır. Sanal
Kripto Para birimlerinin ilki ve öncüsü olan
Bitcoin ile 2. En büyük piyasa değerine sahip olan
Ethereum tasarımsal yapıları ve amaçları
bakımından birbirlerinden oldukça farklıdır. Sanal
bir para birimi olması için tasarlanan Bitcoin ile
üzerinde akıllı kontratlar çalışmasına olanak
vermek için tasarlanan Ethereum birçok alanda
olduğu gibi iktisat alanında da oldukça dikkat
çekmiş ve literatürde birçok çalışmaya konu
olmuştur. Bu çalışmanın amacı Türkiye GSYH’sı,
M2 Tanımı ile para arzı ve tüketici güven
endeksinin Bitcoin ve Ethereum fiyatına olan
etkilerini karşılaştırmalı olarak tahmin etmektir.
Bu amaçla, Bitcoin ve Etherum’un Türk Lirası
cinsinden fiyatlarını bağımlı değişken alan iki
farklı model kurulmuştur. Kurulan modeller, Ocak
2016 ile Aralık 2020 dönemini kapsayan aylık
veriler kullanılarak, zaman serisi analizi
kapsamında, Johansen Eşbütünleşme Testi ve Tam
Uyarlanmış En Küçük Kareler Yöntemi (FMOLS)
kullanılarak uzun dönemde sınanmıştır. Yapılan
analizin sonucunda hem Bitcoin hem de
Ethereum’un Türk lirası cinsinden fiyatları, GSYH
ve tüketici güven endeksi ile pozitif ilişkili, M2
para arzı ile negatif ilişkili bulunmuştur.
Çalışmanın bulgularından bir diğeri ise toplam
piyasa değeri Bitcoin’e göre daha düşük olan
Ethereum’un tüm değişkenlerden daha çok
etkilendiğidir. Elde edilen sonuçlar bu çalışmanın
türetildiği Yüksek Lisans Tezindeki bulgular ile
örtüşmekte ve birbirini desteklemektedir.
The concept of Virtual Crypto currency started to
attract attention with Bitcoin in 2009 and its
popularity increased especially with the price
increase in 2013. Bitcoin, which is the first and
pioneer of virtual crypto currencies, and Ethereum,
which has the second largest market value, are
quite different from each other in terms of their
design structures and purposes. Designed to be a
virtual currency, Bitcoin and Ethereum, designed
to allow smart contracts to work with, has attracted
considerable attention in the field of economics as
well as in many areas and has been the subject of
many studies in the literature. The purpose of this
study is to comparatively estimate the effects of
Turkey's GDP, M2 Definition as money supply
and consumer confidence index on Bitcoin and
Ethereum prices. For this purpose, two different
models that take the prices of Bitcoin and
Ethereum in Turkish Lira as dependent variables
have been established. The established models
have been tested in the long term using the
Johansen Cointegration Test and Fully Adapted
Least Squares Method (FMOLS) within the scope
of time series analysis, using monthly data
covering the period between January 2016 and
December 2020. As a result of the analysis, the
prices of both Bitcoin and Ethereum in Turkish lira
were found to be positively associated with GDP
and consumer confidence index, and negatively
associated with M2 money supply. Another of the
findings of the study is that Ethereum, whose total
market value is lower than Bitcoin, is more
affected by all variables. The results obtained
overlap with the findings in the Master Thesis
from which this study is derived and support each
other.
