Abstract:
Günümüzde önemli bir sorun haline gelen diyabet, insülin sekresyonu, insülin etkisi veya her ikisindeki sorunlardan kaynaklanan hiperglisemi ile karakterize bir metabolik hastalıktır. Diyabet hastalığının vasküler ve nörojenik komplikasyonlarının gelişiminde oksidatif hasarın önemli rol oynadığını ve bu patolojiler üzerinde antioksidanların etkili olduğu bilinmektedir. Güney ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde sıkça kullanılan “ÇAKŞIR” diye bilinen Ferula elaeochytris kök ekstresinin toplam fenolik içeriği ve glukozu inhibe edici etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Kahramanmaraş Engizek yaylasından toplatılan Ferula elaeochytris bitkisinin kök kısmı temiz ve kuru bir zeminde kurutulduktan sonra öğütülerek, işleme alınmak üzere hazırlanmıştır. Ferula eleaochytris’in glukoz üzerine etkisi biyosensör cihazı ile elektrokimyasal olarak; antioksidan etkinliğinin bir göstergesi olarak da Folin-Ciocalteu yöntemi ile toplam fenolik içeriği tayin edilmiştir. Bu çalışmada, biyosensör cihazı ile elektrokimyasal incelemesinde, Ferula elaeochytris kök ekstresinin 100’er µl kümülatif olarak 1 dakika (dk) aralıkla eklenmesi sonucu enzim-substrat etkileşiminin azalmasına bağlı olarak glukoz seviyeleri üzerinde doğrusal bir düşüş olduğu gözlemlenmiştir (N=120). Ayrıca, bu bitkinin Folin-Ciocalteu yöntemi ile toplam fenolik içeriği 41.45±2.38 mg GAE/g (n:3) olarak tespit edilmiştir. Ferula elaeochytris’in glukoz seviyesini inhibe edici etkisinden dolayı hipoglisemik ve toplam fenolik içeriğinin yüksek kapasiteye sahip olması yönüyle ise antioksidan kaynağına sahip olduğu söylenebilir. Yapılacak olan ileri çalışmalarla, insanlar tarafından bilinçsizce kullanılan bu bitkinin yerinde ve amacına uygun daha bilinçli bir kullanımı sağlanabilir.