Birdilin sözvarlığıiçerisinde sözcük ve sözcüklerin biraraya gelerek oluşturduklarıöbek şeklinde yapılarmevcuttur.Atasözleri,kalıp sözler, deyimler,birleşiksözcükler,serbestbirleşmelerveeşdizimleriiçinealanbu öbekyapılardilinenönemliunsurlarındandır.Dilin,tarihineışıktutanbu sözcükvesözcükbirleşmeleri,toplumuntarihininyanındaekonomik,sosyal, siyasalvekültürelbütünyaşamsalfaaliyetlerinigeçmiştengeleceğetaşıyan köprü vazifesigörmektedir.Bu çalışmanın konusunu oluşturan ve söz varlığının önemliunsurlarından biriolan eşdizimlerfarklıyaklaşımları benimseyen araştırmacılar tarafından farklışekillerde tanımlanmış ve incelenmiştir.Eşdizimlerintespitindesıklıktemelliyaklaşım veanlam temelli yaklaşım olmak üzere ikitemelyaklaşım kullanılmaktdır.Sıklık temelli yaklaşım,metiniçerisindebelirlibirmesafedebiraradakullanılmaeğilimi gösterenbirleşmelerieşdizim olarakifadeetmekte,sözcükbirleşmelerini, metinveyaderlemiçindebirliktelikkullanımıensıkolanbirleşmelerdenenaz olanbirleşmeleredoğruderecelendirmektedir.Buderecelendirmeyegöre kullanım sıklığıfazlaolanbirleşmelereşdizim olaraknitelendirilmektedir. Anlam temelliyaklaşımı(sözcükseçiminedayalıyaklaşım)benimseyen araştırmacılar,eşdizimlerianlamsalboyutuyladeyimselleşmeölçeğinegöre incelerler.Eşdizimleri,sözcükbirleşmeleribaşlığınınbirkategorisiolarak değerlendirerek diğer sözcük birleşmelerinden ayırabilecekleribirtakım ölçütlerönesürerler.Buölçütlerdoğrultusundaeşdizimin,serbestsözcük birleşmeleriiledeyimlerarasındabulanıkbiralandayeraldığınıdilegetirirler. Eşdizimlerin tespitinde kullanım sıklığından ziyâde birimler arasındaki anlamsalilişkilereodaklanmışlardır.Yapılançalışmanınbirincibölümünde eserinkalemealındığıHarezm Türkçesinindilözelliklerindenbahsedilerek döneminönemlieserleriüzerinekısacabilgilerverilmiş,Nehcü'l-Ferâdîs'indili, üslubu,konusu,nüshalarıhakkında ayrıntılıbilgilerverilmiştir.Kuramsal çerçevedenbahsedilenikincibölümdeönceliklesözvarlığındanbahsedilmiş, sonrasında fiil ve fiillerin sınıflandırılması, bağdaşıklık/bağdaşma kavramlarındansözedilmiştir.Eşdizim kavramınageçmedenönceeşdizimi de kapsayan sözcük birleşmelerinin sınıflandırılmasından bahsedilmiştir. Dahasonraeşdizimlerinalayazınındakitanımlarına,özelliklerine,kavramın gelişim çizgisine,kavram üzerineyapılansınıflandırmalaravealanyazınında eşdizimlerinsaptanmasınayönelikkullanılanyaklaşımlarayerverilmiştir. Çalışmanın inceleme kısmınıoluşturan üçüncü bölümde Anlam Temelli Yaklaşım temel alınarak Nehcü'l-Ferâdîs'teki isim+fiil birleşmelerinin oluşturduğueşdizimselbirlikteliklertespitedilmiştir.Tespitedileneşdizimler, kullanıldığıisim ile birlikte ortaya çıkardığıanlam alanına göre farklı kategorilereayrılmıştı
Withinthevocabularyofalanguage,therearestructuresintheform of phrases thatword and words come togetherto form.These phrase structures,whichincludeproverbs,routines,idioms,compoundwords,free combinationsandcollocations,arethemostimportantelementsoflanguage. Thesewordsandcombinationsofwordsthatshedlightonthehistoryof languageserveasabridgethatcarriesalleconomic,social,politicaland culturalvitalactivitiesfrom thepasttothefutureinadditiontothehistoryof society.Thecollocationsthatform thesubjectofthisstudyandareoneof theimportantelementsofthevocabularyhavebeendefinedandstudiedin differentwaysbyresearcherswhoadoptdifferentapproaches.Twobasic approaches,frequency-basedapproachandsemantic-basedapproach,are usedtodeterminethecollocations.Thefrequency-basedapproachrefersto combinationsthattendtobeusedtogetheratacertaindistancewithinthe textascollocations,andrateswordcompoundingtowardscombinations thataretheleastcommontouseofconjunctionswithintextorthecorpus. Accordingtothisrating,thecombinationswithahighfrequencyofuseare consideredascollocations.Adoptingasemanticapproach(aword-based approach),theresearchersexaminethecollocationsbysemanticdimension andidiomaticscale.Theyconsidercollocationsasacategoryoftheword combinationstitleandproposeanumberofcriteriathattheycandistinguish from otherwordcombinations.Inlinewiththesecriteria,theysaythat collocationsarelocatedinablurredareabetweenfreewordcombinations andidioms.Theyfocusedonsemanticrelationsbetweenunitsratherthan thefrequencyofuseinthedetectionofcollocations.Inthefirstpartofthe study,thelanguagecharacteristicsofKhorezmianTurkiclanguage,where theworkwaswritten,werebrieflygivenontheimportantworksoftheperiod anddetailedinformationaboutthelanguage,style,subjectandcopiesof Nehcü'l-Ferâdîs was given.In the second part,which mentioned the theoreticalframework,thevocabularywasmentionedfirst,andthenthe classificationofverbandverbs,theconceptsofcohesion/accordwere mentioned.Beforemovingontotheconceptofcollocation,itwasmentioned thatwordcombinationsincludingcollocationswereclassified.Then,the definitions,characteristicsofthecollocationsattheliterature,development lineoftheconcept,classificationsontheconceptandapproachesusedto detectthecollocationsattheliteraturearegiven.Inthethirdpartofthestudy, VII which constitutes the analysis part of the study,the collocational conjunctionsformedbynoun+verbcombinationsinNehcü'l-Ferâdîswere determinedbasedontheSemanticApproach.Theidentifiedcollocationsare dividedintodifferentcategoriesaccordingtothemeaningareaitrevealswith thenounitisused.
