Bu çalışmanın konusu ve kapsamı hasâis ve delâil edebiyatında yerleşik olan Hz. Peygamber algısının Kur’an, sünnet ve akıl temelinde tahlil
ve değerlendirilmesi şeklinde ifade edilebilir. Hasâis ve delâil edebiyatı
salt Hz. Peygamber’e nispet edilen özellikleri ve mûcizeleri ihtiva eden;
bunun yanında onun nübüvvetini ispat etmeyi amaçlayan eserlerden
oluşmaktadır. Bu eserler Hz. Peygamber’i fevkalbeşer gösteren rivayetlerden müteşekkildir. Kur’an’da Hz. Peygamber’in risalet öncesi ve sonrası hayatında hissî mûcizegösterdiğine dair sarih atıflar bulunmamakta ve
İsrâ 17/59. ayette de belirtildiği gibi müşriklerin mûcize taleplerine karşı
menfî bir tavır ortaya konulmaktadır. Buna mukabil birçok rivayette Hz.
Peygamber’e atfedilen olağanüstü hadiseler ve özelliklerden söz edilmektedir. Bu çalışmada Kur’an’ın mûcizekarşısındaki tutumundan hareketle
Hz. Peygamber’e hissi mûcizelerin verildiği şeklindeki anlayışın ne kadar doğru olduğu ortaya konulacaktır. Bu çerçevede ilkin delâil, hasâis ve
mucize kavramlarına değinilecek; ardından şakkı-sadr ve inşikâk-ı kamer
özelinde Hz. Peygamber’e nispet edilen mûcizelere değinilecektir. Böylece hasâis ve delâil kitaplarındaki peygamber algısının Kuran’la örtüşüp
örtüşmediği de ele alınacaktır.
The subject and scope of this study can be stated as the analysis and examination of the perception of the Prophet, on the basis of
the Qur’an, Sunnah and reason in the literature of Khasāis (the Prophet’s special features) and Dalāil (proofs of prophethood). The literature of
khasāis and dalāil contains the works about the special features and miracles solely attributed to the Prophet. Also it consists of works aiming
to prove his prophethood. These works are composed of traditions that
depict the Prophet as a superhuman. There is no explicit reference in the
Qur’an that the Prophet performed a sensorial miracle in his life before
and after the prophethood. Furthermore, as stated in the surah al-Isra 17
verse 59 a negative attitude is put forward towards the demands of the
polytheists for a miracle. Nevertheless, there are many narrations about
the extraordinary events and features attributed to the Prophet. In this
study, the view that sensorial miracles were attributed to the Prophet will
be evaluated based on the Qur’an’s attitude towards the idea of miracle.
In this regard, firstly, the concepts of dalāil, khasāis and miracle will be
explained. Then miracles attributed to the Prophet, specifically shaq alṣadr (splitting of the chest) and inshiqāq al-qamar (splitting of the moon)
will be evaluated. In this way, I will answer the question of whether the
perception of the prophet in the books of khasāis and dalāil complies
with the Qur’anic understanding.
