Osmanlı-İspanya ilişkilerinde ilk temas II. Bayezid döneminde başlamış ve
XVI. yüzyıl boyunca görülen askerî mücadele Akdeniz’in batı kısmında ve Kuzey
Afrika’da yoğunlaşmıştır. Dolayısıyla diplomatik ilişkiler de XVIII. yüzyıla kadar
düşmanca bir şekilde seyretmiş, bu iki ülke arasında kalıcı bir barış tesis
edilememiştir. Ancak İspanya’nın girişimleri ve Osmanlıların da meseleye daha
ılımlı yaklaşımı neticesinde taraflar arasında antlaşma yapılması mümkün olmuştur.
Bu antlaşmanın önemini kuvvetlendirmek için önce III. Carlos’un I. Abdülhamid’e
gönderdiği hediyeler ve daha sonra da Osmanlı sultanının mukabil hediyeleri
dönemin en nadide ürünlerinden oluşmaktaydı. Bu hediyeler taraflar arasındaki
dostluğu pekiştirmesinin yanı sıra kültürel alışverişi de sağlamaktaydı. Aynı
zamanda tarafların birbirlerine zenginliklerini ve güçlerini de kanıtlamalarına vesile
olmuştu. Zira devletler arasında hediyeleşme olumlu işlevleri olan bir mahiyeti
haizdi ve diplomasinin bir parçası idi. Bu çalışmada Osmanlı-İspanya ilişkileri
kısaca özetlendikten sonra Osmanlı arşiv belgesi, İspanyol kaynağı ve tetkik eserler
incelenerek hediyelerin türleri tespit edilmeye çalışılmış ve Osmanlı-İspanya
barışına giden yolda diplomatik hediyelerin işlevselliğine vurgu yapılmıştır.
First contact with the Ottoman-Spain relations started in Bayezid II
period and during XVI. century, the military struggle was concentrated in the western
part of Mediterranean and in North Africa. Therefore, the diplomatic relations
between two countries were hostile till XVIII. century and there were not a perpetual
peace between these two countries. However, as a result of the initiatives of Spain
and the more moderate approach of the Ottomans, it was possible to make an
agreement between the parties. The gifts of Carlos III sent to Abdulhamid I and then
the corresponding gifts of the Ottoman sultan were the most precious gifts of
the period in order to strengthen the importance of this treaty. These gifts not only
reinforced the friendship between the parties, but also provided cultural exchange, and at the same time the parties were able to prove their wealth and power to each
other. Because gifts among states had a positive function and were a part of the
diplomacy. In this study, after summarizing the Ottoman-Spain relations briefly, it
is tried to determine the types of gifts by examining the Ottoman archival document,
Spanish sources and examination works and the function of diplomatic gifts related to
Ottoman- Spanish peace were emphasized.
