Kökeni İslamiyet öncesi Türk dünya görüşü ve inanış sistemine kadar uzanan ziyaret fenomeni, çeşitli
adlarla anılan ve kendilerinde manevi bir güç olduğuna inanılan kişilerin yattıkları kabul edilen yatır, türbe,
kümbet, tekke, mezar gibi yerlerle doğaüstü ilâhî bir kudrete sahip olduğu düşünülen ağaç, su, dağ, taş vb. gibi
varlık ve yerlerin birtakım arzu ve isteklerle ziyaretini ve bu çerçevede oluşan inanış ve uygulamaları ifade
etmektedir. Çeşitli nedenlerle gidilen bu mekânların halk tarafından ziyaret edilmesinin en önemli
nedenlerinden biri de sağaltmadır. Bu mekânlar, çeşitli rahatsızlıkların tedavisi için bir şifa merkezi fonksiyonu
üstlenmiştir. Çok sayıda ziyaret mekânına ev sahipliği yapan Kayseri’de bu bağlamda ziyaret edilen 66 kutsal
mekân bulunmaktadır. Bu ziyaret mekânlarının 31’i tekke, türbe, mezar ve yatır, 13’ü taş ve kaya, 6’sı ağaç ve
çalı, 10’u su, 6’sı da mağara, ev ve mevkidir. Çeşitli nedenlerle kutsallık kazanmış bu mekânlar, çocuk sahibi
olmak, doğan çocuğun yaşamasını sağlamak, sıtma, felç/yüz felci, çeşitli vücut ağrı ve sızılarıyla baş ve bel
ağrısı, psikolojik rahatsızlıklar, körlük, cılız ve çok ağlayan çocuklar, çaresiz rahatsızlıklar, yatalaklar, öksürük
ve boğmaca rahatsızlıkları, yürüyemeyen ve konuşamayanlar, gelincik hastalığı, bacaklarda oluşup
iyileşmeyen yaralar, cilt rahatsızlıkları, göz ağrısı, sütü olmayan ve sütü kesilen kadınlar için bir tedavi
merkezidir. Ziyaret mekânlarının bu rahatsızlıklar içerisinde ise en çok çocuk sahibi olmak için ziyaret edildiği
görülmektedir. Ziyaret mekânlarında rahatsızlıklardan kurtulmak amacıyla birtakım ritüel niteliği de taşıyan
pratikler gerçekleştirilmektedir. Bu uygulamalarda İslamî pratiklerle beraber İslamiyet öncesine ait inanış
izlerine rastlanmakta, tedavi uygulamalarında temas ve taklit büyüleriyle göçürme karşımıza çıkmaktadır.
Tedavi için ziyaret edilen bu mekânlar, belli kurallar etrafında ziyaret edilmekte ve ziyaret için genelde belli
bir zaman kısıtlaması olmamakla beraber olanlarda Perşembe ve Cuma günleri öne çıkmaktadır. İnsanoğlunun
hastalıklar karşısındaki çaresizliği, acizliği devam ettikçe bu ziyaret mekânları da tedavi işlevlerini sürdürmeye
devam edecektir.
Dating back to the pre-islamic Turkish mainstream belief and understanding, healer phenomenon visit
refers to the belief and practices of visiting, for various reasons, tombs and graves where people that are thought
to have spiritual power and called in different labels lie in, as well as entities like a tree, water spring, mountain
or a stone that are believed to have supernatural divine healing power. The primary reason for visiting such
places is predominantly healing in that these places have undertaken the mission of delivering cures. Being a
home to such destinations, Kayseri has up to 66 sacred destinations visited in this respect, 31 of which are
tombs and graves, 13 are stones or rocks, 6 are trees, 10 are springs and 6 are caves and houses, aiming to
prevent baby death and cure infertility, malaria, stroke, poliomyelitis, various pains, psychological disorders,
blindness, bony children, incurable diseases, chincough, physical handicap, permanent wounds, dermatological
diseases, eye problems and ablactation. Infertility is the most frequently observed problem among others.
During the visits, practices that have a ritual-like form are also carried out in order to get health benefits. These
practices include both Islamic and pre-islamic traces of belief and treatment methods cover magic applications and somatic contact. Visiting these healing destinations are subject to a certain set of rules and visited mostly
on Thursdays and Fridays without actually having a visitation schedule. As people continue to be helpless
against some diseases, so will such places to function as healing centers.
