Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın kaleminde ahlak kavramı

Abstract

“Halk için sanat” anlayışına bağlı kalan Hüseyin Rahmi Gürpınar, doğal ve gerçekçi üslubuyla Türk romanının önde gelen isimlerinden biri olarak kabul edilir. Tercüman-ı Hakikat gazetesinde 1888’de tefrika edilen ilk romanından, hayata gözlerini yumduğu 1944 yılına dek roman ağırlıkta olmak üzere farklı türlerde eserler verir. Romanlarında Batılılaşma, kadın-erkek ilişkileri, evlilik, aldatma, batıl inançlar, hayat mücadelesi, toplumsal düzen, ahlaki değerler ve bu değerlerin yozlaşması gibi konular ön planda yer alır. Bu konular içerisinde yer alan ahlak kavramı ve onun etrafında şekillenen değerler; Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın özellikle üzerinde durduğu, romanlarında farklı olaylar üzerinden işlediği unsurlardandır. Tüm romanlarında takip edilebilen bu izlekleri en iyi yansıtan eserleri: Kokotlar Mektebi (1929), Gönül Bir Yeldeğirmenidir Sevda Öğütür (1943), Dünyanın Mihveri Kadın mı, Para mı? (1948), Kaderin Cilvesi (1964), Can Pazarı (1968) ve Namuslu Kokotlar (1973)dır. Çalışmamızda Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın, bu romanlarda ahlak kavramını nasıl ele aldığı ve ahlakın bozulmasına yol açan etmenleri nasıl sınıflandırdığı incelenecektir.