Bu araştırmanın temel amacı Aytül Akal’ın romanlarını değerler eğitimi açısından
incelemektir. Araştırmanın giriş bölümünde Aytül Akal’ın hayatı, eserleri ve edebî
kişiliği hakkında bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde problem durumu, alt problemler,
varsayımlar, tezin önemi ve amacı belirtilmiş ve konu ile ilgili çalışmalara kısaca
değinilmiştir. Daha sonra araştırmanın yöntemi, modeli, evren ve örneklemi,
sınırlılıkları, veri kaynakları, verilerin toplanması ve analiz edilmesi aşamaları
açıklanmıştır. Araştırmanın ikinci bölümünde değer kavramı, değerlerin önemi ve
işlevi, özellikleri, sınıflandırılması, değerler eğitiminde genel süreçler, değerler eğitimi
yaklaşımları, örtük program, değerler eğitiminde ailenin ve okulun rolü, Türk Millî
Eğitiminde değerler, Türkçe dersinde değerler ve değerlerin çocuk edebiyatındaki yeri
ile ilgili kuramsal çerçeve oluşturulmuştur.
Araştırmada betimsel nitelikte tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini
yazarın 2000-2016 yılları arasında yayımlanan 14 çocuk romanı oluşturmaktadır.
Araştırma için Türk Millî Eğitim’in Genel Amaçları ve Türkçe Öğretim Programı’ndaki
değerler ölçüt alınmış ve bu ölçütler ekseninde romanlar taranmıştır. Taramanın
ardından elde edilen veriler fişleme yöntemiyle toplanmıştır. Her değer için
romanlardan tespit edilen cümleler ilgili değer başlığı altında yorumlanmıştır.
Araştırma neticesinde çalışma kapsamında incelenen eserlerin 30 farklı değeri içerdiği
görülmüştür. Değerler arasında en çok duyarlılık iletisine rastlanılmıştır. Duyarlılık
değerini sırasıyla bilimsellik, dayanışma, sorumluluk, yardımseverlik, iyi niyet,
çalışkanlık, sevgi ve saygı değeri izlemiştir. Eserde en az işlenen değerler sırasıyla
adalet, temizlik ve kanaat değerleridir. Romanlarda millî duyguları harekete geçiren
vatanseverlik gibi değerlere ise rastlanılmamıştır.
Araştırma sonucunda çalışma kapsamında incelenen eserlerin çocuklara değer aktarımı
konusunda zengin örnekler içerdiği tespit edilmiştir. Bu sebeple değerler eğitiminde söz
konusu çocuk romanlarından yararlanılmasının isabetli olacağı düşünülmektedir.
The basis aim of this research is to analyse Aytül Akal’s novels in the context of values
education. The informations about Akal’s life, works and literary identity are given in
the introductory section of the research. Problem status, subproblems, assumptions, the
importance and aim of the research are defined and the works about the topic are also
stated shortly in the first section of the researh. Then; the model, method, population,
paradigm, limits and data basis of the research; the process of collecting and analysing
the data are described.
The theoratical framework about the value Notion, the function and importanca of
values, properties and categorization of values, general processes in value education,
values education approaches, hidden curriculum, the roles of family and school in
values education, The values in Turkish national education. Values in Turkish lesson
and values in kids literature is formed in 2nd section of the research.
The descriptive survey model is used in the research. 14 kid novels of the writer
published between 2000-2016 constitute the research population For the research, the
general objectives of Turkish National Education and the values in the Turkish
Curriculum were taken as criteria and the novels were scanned on the basis of these
criteria.. Datas are analysed by profiling method. Sentences determined from the novels
for each value are commented under related value.
At the end of the research it is seen that the works analysed in the research cantain 30
different values. Sensibility takes mostly part among values. Sensibility is followed
respectively by scientificness, solidarity, responsibility, helpfulness, goodwill, study,
love and honour, justice, pureness and modesty take least part. Values which arouse
national emotions such as patriotism are not stated in novels.
As a result of this research, it has been determined that these works which are examined
within the context of this study include substantial examples of transfering value to
children. Therefore, it is thought that benefiting from these children’s novels would be
appropriate in the point of values education.
