Abstract:
Günümüz dünyasında, artan nüfusa bağlı olarak, konut ihtiyacı da artmakta veya ortaya çıkmaktadır.
Sadece konut ihtiyacını artıran değil, aynı zamanda, konut tipolojisini de çeşitlendiren nüfus artışı; değişen aile
yapısı ve özelliklerine de neden olmaktadır. Geleneksel aile yapısı, gittikçe daha da bireyselleşmekte, konut
içinde yaşayan birey sayısında ise azalma gerçekleşmektedir. Bu gelişmelere bağlı olarak ise, konut tipolojileri
daha az sayıda bireyi de barındırabilecek özelliklere sahip olabilmektedir. ‘Dar alanlar’, ‘dar mekanlar’, ‘1+0’,
‘1+1’ ve daha bir çok kavramla adlandırabileceğimiz bu konut tipolojileri m2 olarak daha az alanı kapsayan,
daha az donatıyı içeren mekan anlayışları olmaktadır. Bütün bu özelliklerinde dolayı, bu mekan tipolojisindeki
donatıların, birden çok işlevi yerine getirmesi beklenmektedir. Dar alana sahip mekan tipolojisi ile geniş alanı
kapsayan mekan tipolojilerinin de aynı işlevleri yerine getirmesi beklendiğinden, birinci özellikteki mekanın
sahip olduğu donatıların, hem daha az yer kaplaması hem de birden çok işlevi, ergonomik verilere göre yerine
getirmesi gerekmektedir. Birden çok işlevi yerine getirebilme özelliğinde dolayı da, özellikle, ‘akıllı mobilya’
kavramıyla özdeşleşen işlevsel mobilyalar; mekan içindeki gerekli olan neredeyse bütün işlevi yerine
getirmekte yetersiz kalmaktadır. Bunun sonucu olarak ise, bütün işlevi yeri getirebilecek birden çok mobilya
ürününün, aynı mekan içerisinde yer kaplamasına ve iç mekanın kısıtlanmasına neden olmaktadır. Ayrıca, aynı
mekan içerisinde yer alan birden çok mobilyanın kendi içerisinde ve mekanla olan ilişkisinde organizasyon
enerjisi gerektirmektedir. ‘Mekanlaşan Mobilya’ kavramı ise, tüm bu sorunları bir arada çözebilmenin yolunu
aramaktadır. Mekan içerisindeki işlevlerin bir arada gerçekleşebileceği ve tüm işlevin bir oda içerisinde bile
çözümlenebileceği alternatif bir mobilya tasarımı yaklaşımıdır. Uyuma, çalışma, yemek hazırlama, oturma ve
hatta duş alma gereksinimlerini de karşılayabilecek, bir mekanın neredeyse bütün işlevini yerine getirebilen
‘mekanlaşan mobilya’ kavramı, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT)’ ne bağlı Medya Laboratuvar’ının
geliştirdiği CityHome projesidir. Bu proje kapsamında sunulan prototip çalışması, bizlere özellikle iç mekan
tasarımındaki gelecek trendler hakkında fikirler vermektedir. Bu çalışmanın amacı, ortaya çıkan ‘mekanlaşan
mobilya’ kavramını, geliştirilen proje doğrultusunda incelemek ve ulusal literatüre kazandırmaktır. Bu amaç doğrultusunda ikincil veri kaynaklarından yararlanılarak literatürsel bir değerlendirme
yapılmıştır. Nitel veri araştırma taktikleri kullanılan bu çalışmada, gözlem ve görüşmeler sonucu ortaya çıkan
bilgiler değerlendirilecektir. Yapılan deneysel çalışma üzerinde ortaya çıkan literatürlerin taramasına bağlı
kalınarak hazırlanan bu metinde mekan, iç mekanla sınırlanmaktadır. Akıllı mobilya ve mekanlaşan mobilya
kavramları farklı anlam ve işlevlerde kullanılmaktadır
