500 yılı aşkın bir zaman Osmanlı hâkimiyeti altında kalan Balkanlar,
Türk kültür coğrafyasının önemli parçalarından biridir. Bu coğrafyada
Türk kimliğini ve Türk kültürünü yaşatmak, Türk’ün sesini duyurmak
için Osmanlı döneminden itibaren onlarca dergi ve gazete yayımlanmıştır.
Balkanlarda yayımlanan ve Balkan Türk kültür ve hayatında
tartışılmaz rolü olan bu dergiler arasında, Kosova’da yayımlanan Çevren
dergisi mühim bir rol üstlenmiştir. Tan yayınlarınca Priştine’de
çıkarılan “Çevren Toplum, Sanat ve Bilim Dergisi” Kasım 1973’ten
Aralık 1992’ye kadar 20 yıla yakın bir zaman yayın hayatını sürdürmüştür.
Dergi, bu zaman aralığı içerisinde toplam 82 adet olmak üzere
92 sayı yayımlanmıştır. Derginin, Mayıs 1984’te yayımlanan ve sayı
numarası verilmeyen bir de özel sayısı bulunmaktadır. Çeşitli edebî
türlerde yazıların bulunduğu dergide, tarih, toplum, siyaset, mimarî,
dil, edebiyat, felsefe, müzik vb. alanlarla birlikte bilhassa Türk folklorunu
konu alan yazılara yer verilmiştir. Bildiride, Çevren dergisinde
yer alan folklor yazıları içerik ve işlev bağlamında tanıtılıp değerlendirilecektir.
İlgili yazılar, türlere ve ihtiva ettiği folklor ürünlerine göre
alt başlıklara ayrılarak ele alınacak ve buradan hareketle de derginin
Balkan Türk halk edebiyatı ve folklorunun tanıtımı ve incelenmesine
yaptığı katkılar ortaya konulmaya çalışılmıştır.
The Balkans, which were under Ottoman rule for over 500 years, are
one of the important parts of the Turkish cultural geography. Since
the Ottoman period, magazines and newspapers have been published
in order to keep Turkish identity and Turkish culture in this geography and to announce the voice of Turk. Among these magazines
published in the Balkans have an unquestionable role of Balkans in
culture and life of Turkish. Çevren published in Kosova has an important role. “Çevren Society, Art and Science Magazine" published in
Pristina by Tan publications lasted nearly 20 years from November 1973 until December 1992. The magazine was published a total of 92
numbers, including 82 in this period. There is also a private number,
published in May 1984, which is not numbered. In the magazine where various literary genres are written, it is written about the history,
society, politics, architecture, language, literature, philosophy, music
and other branches, especially about Turkish folklore. In the declaration, folklore writings in Çevren magazine will be introduced and evaluated in context and function. The related articles will be handled by
dividing them into subheadings according to species and folklore
products they contain and from here they will be tried to reveal the
contributions of the magazine to the introduction and examination of
Balkan Turkish folk literature and folklore.
