Sahiplik yapısının kâr dağıtım politikası üzerine etkisi: Borsa İstanbul'da bir uygulama

Abstract

Bu çalışmanın amacı sahiplik yapısının kâr dağıtım kararları üzerine etkisini araştırmaktır. Çalışmada Borsa İstanbul'a kote 142 imalat sanayi şirketinin 2009-2014 dönemine ait verilerinden faydalanılmıştır. Analizlerde Rassal Etkili Panel Tobit yöntemi kullanılmıştır. Sahiplik yapısını temsilen en büyük üç ortağın payı, halka açıklık oranı, yabancı sahiplik ve aile sahipliği değişkenleri bağımsız değişken olarak kullanılmıştır. Temettü verimi bağımlı değişken, aktif kârlılık oranı, kaldıraç oranı ve aktif büyüme oranı da kontrol değişkeni olarak kullanılmıştır. Tahmin edilen modellerden elde edilen sonuçlara göre, en büyük üç ortağın payı ve yabancı sahiplik ile temettü verimi arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki, halka açıklık oranı ile temettü verimi arasında ise istatistiksel olarak anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki vardır. Aile sahipliği ile temettü verimi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Dolayısıyla şirket sermayesinde en büyük üç ortağın payının artması ve şirketlerde yabancı sahipliğin olması durumunda kâr dağıtım oranı artarken, halka açıklık oranının artması kâr dağıtım oranı azaltmaktadır. Aile sahipliğinin ise kâr dağıtım oranı üzerinde bir etkisi yoktur. Sahiplik yapısının kâr dağıtım kararları üzerine etkisini belirlemek amacıyla oluşturulan dört modelde de beklentilerle uyumlu olarak, aktif kârlılık oranı ile temettü verimi arasında pozitif, kaldıraç oranı ile temettü verimi arasında ise negatif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bu durum, şirketlerin aktif kârlılık oranı arttıkça kâr dağıtım oranının da arttığını, borçlanma düzeyindeki artışın ise kâr dağıtım oranını azalttığını göstermektedir.

The aim of this study is to investigate the influence of the ownership structure on dividend payout policy. To this end, by using Random Effect Tobit Model we utilized the data of 142 manufacturing firms that are listed on the Borsa Istanbul for the period 2009-2014. The percentage of the three largest shareholders, free float rate, foreign ownership and family ownership are used as independent variables. The dividend yield is used as dependent variable and return on assets, debt ratio and asset growth rate are used as control variables. The results show that there is a statistically significant positive relationship between the percentage of the three largest shareholders, foreign ownership and dividend yield, but statistically significant negative relationship between the free float ratio and dividend yield. No significant relationship between the family ownership and dividend yield is found. Therefore, dividend payout ratio increases, in case of the presence of foreign ownership and as the percentage of the three largest shareholders increases. But, dividend payout ratio is decreases, as the free float ratio increases. The dividend payout ratio is not affected by the presence of family ownership. Four models established to determine the effect of ownership structure on dividend yield, reveal statistically significant positive relationship between the return on assets and dividend yield, and statistically significant negative relationship between the corporate debt ratio and dividend yield. These results are consistent with the expectations. Results indicate that as return on assets of firms increases, so does the dividend yield, whereas as the debt ratio of firms increases, the dividend yield decreases.