Azerbaycan - Türkiye ilişkileri (1991 - 2003) siyasi, askeri, sosyo - kültürel ve ekonomik açıdan

Abstract

Azerbaycan, özellikle 18. yüzyılda, Osmanlı'nın bölgeden yavaş yavaş tasfiyesi ile iki bölgesel güç olan İran ve Rusya'nın mücadele alanı olmuştur. Bu çalışmada, bu iki gücün Azerbaycan'ı ikiye bölmesini ve Kuzey Azerbaycan'ın Rusya, Güney Azerbaycan'ın İran tarafından ilhakını göreceğiz. Özellikle, 20. yüzyılın sonu ile 21. yüzyılın ilk çeyreğinde Rusya ve İran dışında büyük güçlerin Azerbaycan'a olan ilgisi de git gide artmıştır. Güney Kafkasya'da Azerbaycan'ın bağımsızlığı sonrası, ekonomik ve siyasi çıkarlar ön plana çıkmış ve Hazar petrollerinin işletilmesi için büyük güçler birbirleriyle yarışır hale gelmişlerdir. Azerbaycan'ın bağımsızlığı ile birlikte Azerbaycan-Türkiye ilişkileri hızla gelişmeye başlamış ve iki ülke, uluslararası arenada dış siyasi manevralarını bölgesel olaylar ve yakın tarihȋ ilişkilerine göre belirlemeye başlamışlardır. Azerbaycan-Türkiye ilişkileri yavaş yavaş gelişirken Güney Kafkasya'da ortaya çıkan Dağlık Karabağ Sorunu ve Azerbaycan-Ermenistan Savaşı da büyük güçlerin Azerbaycan ve bölgeye olan ilgisinin arttığı bir döneme denk gelmesi açısından dikkate değerdir.

Azerbaijan, particularly in 18. century with gradually elimination of Ottoman Empire, had been struggle field between İran and Russia which were two local power. İn this work we will see how this local powers divided Azerbaijan into two part and how north Azerbaijan was occupied by Russia and how south Azerbaijan was occupied by Iran. İn the and of 20. century and begining of 21. century the interest of other great powers was gradually growing on Azerbaijan. After the independence of Azerbaijan in the South Caucasus, economic and political interests come to the fore, and the great powers for the operation of Caspian oil have become competitive with each other. With Azerbaijan's independence Azerbaijan-Turkey relations began to develop rapidly. And the two countries had begun to set their external political maneuvering according to regional events and their recent history relations in the international arena. As Azerbaijan-Turkey relations gradually developed, the question of Nagorno-Karabakh which emerged in the south Caucasus and Azerbaijan-Armenia war were noteworthy corresponds to a period that increased interest of the great powers on Azerbaijan and the region.