Türk kültüründe kuşlar önemli bir yer tutmaktadır. Türklerin inanış ve düşünce
sistemlerinde, geleneksel bazı uygulamalarında, totemlerinde, destan, halk hikâyesi, efsane,
masal ve halk şiiri gibi sözlü kültür ürünlerinde çeşitli kuşlar yer almaktadır. Bazı kuşlar ise
anlatmalarda ve günlük hayatla ilgili inanış ve uygulamalarda öne çıkmaktadır. Uygur
Türklerinin sözlü kültür ürünleri ve geleneksel uygulamalarında dikkat çeken kuşlar ise
kırlangıç ve güvercindir. Bu makalemizde, ilk olarak kırlangıç ve güvercinin Türk kültüründeki
yeri üzerinde durulmuş, daha sonra da Uygur Türklerinin günlük yaşamında, sözlü ürünlerinde,
çeşitli inanış ve uygulamalarında ne şekilde yer aldığı hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın
sonunda ise Uygurlar arasında söz konusu kuşlarla ilgili efsane metinlerine yer verilmiştir.
Birds are very important in Turkish culture. Various birds take part in system of Turkish
belief and thought, some traditional rituals, totems, epics, folktales, tales and folk poems etc.
Some birds become prominent in narratives and folk beliefs and rituals regarding daily life.
Birds like swallow and pigeon attract attention of Uighur Turks oral narratives and traditional
rituals. In this paper, firstly we made a point of importance of swallow and pigeon in Turkish
culture. Secondly, we provided information about Uygur Turks’ daily life, narratives, various
belief and rituals with those birds. Finally, legend texts regarding the mentioned birds among
Uighur Turks were stated at the end of the paper.
