Alanyazın incelendiğinde kaynaştırma uygulamalarının farklı tanımlarının olduğu görülmektedir.
Alanyazında kaynaştırma ile yapılan bu tanımlamaların ortak yönleri bir araya getirildiğinde
kaynaştırma, özel gereksinimli öğrencilerin, en az kısıtlayıcı ortam ilkesine uygun olarak genel eğitim
sınıflarında, özel gereksinimli olmayan akranlarıyla birlikte, öğretmen ve öğrencilerin gereksinim
duydukları destek hizmetlerin sağlanması yoluyla eğitim almaları şeklinde tanımlanmaktadır.
Yetersizliği olan ve olmayan çocukların kaynaştırma programlarına katılımlarının planlanma
düzeyinde çeşitli farklılıkların olduğu görülmektedir. Yetersizliği olan ve olmayan çocukların
kaynaştırma programlarına katılımları, tam kaynaştırma, küme modeli, tersine kaynaştırma ve sosyal
kaynaştırma modeli olmak üzere dört ana kategoriden oluşmaktadır. Türkiye’de kaynaştırma yoluyla
eğitimin, tam zamanlı kaynaştırma, yarı zamanlı kaynaştırma ve tersine kaynaştırma olmak üzere üç
farklı modelde uygulandığı görülmektedir. Ülkemizde Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan
Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde tersine kaynaştırma ile ilgili bir tanımlamanın yapılmadığı
ancak uygulama şeklinin belirtildiği görülmektedir. Bu çalışmada alanyazın taraması yapılarak tersine
kaynaştırma modeli açıklanmaya çalışılmış ve bu modelinin özel gereksinimli öğrenciler üzerindeki
etkisini gösteren araştırma örneklerine yer verilmiştir.
When the literature is examined it is seen that there are different definitions of inclusion practies.
When the common aspects of these definitions are combined, it is defined that with special needs
students should be trained in the general education classes in the least restrictive environment by
providing the support services that teachers and students need. It appears that there are various
differences in the level of planning for participation in inclusion programs for with normaly
developing children and with special needs children. The participation of with normaly developing
children and with special needs children in the inclusion programs consists of four main categories:
full inclusion model, cluster model, reverse inclusion and social inclusion model. The inclusion
education is seen to be applied in three different models in Turkey. These models are full‐time
inclusion, part‐time inclusion and reverse inclusion. In our country, It is seen that there is no
description about reverse inclusion in the Regulation on Special Education Services in which is
defined by the Ministry of National Education. The aim of this study is to explain the reverse inclusion
model and the research examples showing the effect of this model on the students with special needs.
Keywords: İnclusion, inclusion programs, reverse inclusion
