Karanfil dağı (Pozantı-Adana) ve yakın çevresinin bitki coğrafyası özellikleri

Abstract

Türkiye'de bugüne kadar yapılan jeobotanik çalışmalarında 12000 civarında bitki taksonları tespit edilmiştir. Bitki formasyonları, floristik bölge ve endemizm yoğunluğu açısından Türkiye'nin özel araştırma alanlarından olan Karanfil dağı ve yakın çevresinde çok sayıda bilimsel çalışmalar yürütülmüş ve yürütülmektedir. Özellikle çiçekli flora üzerine, Amphibia (Kara yosunları) morfoloji ve anatomi incelemeleri üzerine çalışmalar yapılmıştır. Lakin bitki formasyonlarının coğrafi dağılışına ilişkin çalışma yapılmamıştır. Araştırmanın kaleme alınmasının esas gayesi Pozantı- Adana sınırları içerisinde yer alan doğal yayılış gösteren ağaç, ağaççık, çalı formunda olan bitkileri bitki coğrafyası kapsamında tespit ederek incelemek ve bu bitkilerin coğrafi ortam ve ekolojik ortamla olan ilişkilerini gözler önüne sermek, mevcut bitkilerin bitki sosyolojisi, ağaç kültü değer kullanımı özelliklerini gözler önüne sermek amacıyla bu tarz bir çalışmaya ihtiyaç duyulmuştur. Söz konusu bu çalışma aynı zamanda araştırma sahası ve yakın çevresindeki bitki tür ve topluluklarının ekolojik ve bitki coğrafyası özelliklerinin ilk detaylı güncel coğrafi bulgularını ve gözlemlerini içermesi bakımından da ayrı bir öneme sahiptir. Araştırmada nicel ve nitel yöntemler birlikte kullanılmıştır. Çalışmada nicel veri toplama araçları olarak Mevcut istatistikler, CBS teknolojisi, Adobe Photoshop CC2019 araçları, Climograma.exe, ve Thornthwaite App yazılımlarından yararlanılmıştır. Çalışmada kullanılan bir diğer veri toplama aracı da CBS teknolojileridir. Bu kapsamda Çalışmada Coğrafyanın dağılış ilkesinden hareketle yapılan çalışma ile ilgili olguyu mekânla ilişkilendirmek üzere çeşitli haritalardan yararlanılmıştır. HGK'nın 1/25.000 ölçekli topografya haritasının koordinatlı M33-c3, M34-d1, M34-d4, n33-b1 ilgili paftaları yanında MTA'nın 1/5000.000 ölçekli Adana ili jeoloji haritası, MTA'nın 1/250.000 ölçekli Türkiye diri fay haritası serisi vb. sayısal, Raster veri ve haritalardan yararlanılmıştır. Araştırma sahası ile ilgili diğer temel haritalar Coğrafi bilgisi sistemleri programlarında sayısallaştırılmıştır. Nitel veri toplama araçları olarak gözlem, fotoğraf ve kayıtlardan yararlanılmıştır. Birinci alt bulgular olan iklim – bitki örtüsü ilişkisinde İklim elamanları (sıcaklık, yağış, rüzgâr) ele alınmıştır. İkincil alt bulgularda toprak ve vejetasyon örtüsü arasındaki ilişki irdelenmeye çalışılmıştır. Bölgede toprak türlerinin dağılışında açık kaynak kodlu CORİNE Land Cover veri tabanından elde edilen toprak veri setleri belirlenmiştir. Belirlenen toprak veri setleri ArcGIS ortamına aktarılarak araştırma sahası ve yakın çevresinin toprak örtüsü haritası oluşturulmuştur. Üçüncül alt bulguda araştırma sahası ve yakın çevresinin jeolojik gelişimi tartışılmıştır. Dördüncül alt bulgular kısmında araştırma sahası ve yakın çevresinin jeomorfoloji, morfoloji, tektonik yapı – bitki örtüsü ilişkileri ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Beşincil alt bulgular kısmında erozyon- bitki örtüsü gelişimi incelenmiş, araştırma sahası ve yakın çevresinin erozyon duyarlılık haritası oluşturulmuştur. Altıncı alt bulgular kısmında ise topografya ve yüzey ilişkileri bahsinde durularak topografyanın ve yüzeyin bitki örtüsü gelişimi incelenmiştir. Yedinci alt bulgular kısmında araştırma sahası ve yakın çevresinin besleyen daimî ve mevsimlik akarsuların varlığı tespit edilerek bitki örtüsü üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkileri değerlendirilmiştir. Sekizinci alt bulgular kısmında ise araştırma sahası ve yakın çevresinde coğrafi, ekolojik dağılım gösteren ağaç, ağaççık ve çalı formunda olan formasyonlar incelenmiştir. Sahadaki bitki topluluklarının Meşcere haritaları ve coğrafi dağılımlarını ortaya koymak amacıyla bitki coğrafyası haritaları oluşturulmuş ve yorumlanmış, bitki örtüsü kesitleri alınmıştır. Dokuzuncu alt bulgular kesiminde ise sahada doğal yayılış gösteren, baskın ağaç ve ağaççıkların kültürel coğrafya özellikleri bakımından incelemesine yer verilmiştir. Anahtar Sözcükler: Bitki örtüsü, Pozantı, Karanfil dağı, Ağaç kültü

Up to 12,000 plant wearies have been detected in Geobotany in Turkey. Plant, fluoristic region and endemizm Turkey's special research and cloves and very, very scientific and endemizm and endemizm. Especially flowering flora, amphibious (Black seaweed) morphology and anatomy studies. However, there has been no study on the geographical dissolution of The Mount Karanfil plant formations. The main purpose of the article of the research was to examine and examine the natural spread-out trees, wood, bush-form plants in the form of trees, wood, shrubs, which are located within the boundaries of Pozanti-Adana, and to reveal the relationship of these plants with geographical environment and ecological environment, and to reveal the characteristics of plant sociology and tree cult value use of existing plants. This study is also of particular importance in terms of the first detailed current geographical findings and observations of the ecological and plant geography characteristics of the research site and its nearby plant species and communities. Quantitative and qualitative methods were used together in the study. The study used existing statistics, GIS technology, Adobe Photoshop CC2019 tools, Climograma.exe, and Thornthwaite App software as quantitative data collection tools. Another data collection tool used in the study is GIS technologies. In this context, various maps were used to associate the phenomenon related to the work done based on the principle of dispersion of geography in the study. M33-c3 coordinated by HGK's 1/25,000 scale topography map, M34-d1, M34-d4, n33-b1 related sheets, as well as mta's 1/5000,000 scale geology map of Adana province, MTA's 1/250,000 scale Turkey live fault map series, etc. Numerical, Raster data and maps were used. Other basic maps related to the research field have been digitized in geographic information systems programs. Observation, photos and recordings are used as qualitative data collection tools. The first sub-findings, climate and vegetation relationship, climate alities (temperature, precipitation, wind) are discussed. Secondary sub-findings examined the relationship between soil and vegetation cover. Soil data sets obtained from the open source CORİNE Land Cover database were determined in the dissolution of soil species in the region. Determined soil data sets were transferred to arcgis environment and soil cover map of the research site and its immediate surroundings was created. The tertiary sub-finding discussed the geological development of the research field and its immediate surroundings. In the secondary sub-findings, geomorphology, morphology, tectonic structure – vegetation relations of the research field and its immediate surroundings were tried to be revealed. In the fifth sub-findings, erosion-vegetation development was examined and a map of erosion sensitivity was created in the research field and its immediate surroundings. In the sixth sub-findings, the development of topography and surface vegetation was examined by focusing on topography and surface relations. In the seventh sub-findings, the presence of the active and seasonal streams that feed the research site and its immediate surroundings was determined and the direct and indirect effects on vegetation were evaluated. In the eighth sub-findings, formations in the form of trees, wood and shrubs, which are geographically, ecologically distributed in and around the research site, were examined. Plant geography maps were created and interpreted and vegetation sections were taken to reveal the maps and geographical distributions of the plant communities in the field. In the ninth sub-findings, the study of dominant trees and woodtrees, which are natural spread in the field, were examined in terms of cultural geography characteristics. Key words: Vegetation, Pozantı, Karanfil mountain, Tree culture