Roma İmparatorluğu Döneminde Kapadokya Bölgesi (M.S. I. ve II. yüzyıllar)

Abstract

Tarih boyunca birçok devletin hakimiyet sürdüğü ve birçok milletin yaşamış olduğu Kapadokya bölgesi, önemli stratejik güzergahlar üzerinde bulunmaktaydı. Anadolu'yu doğu-batı ve kuzey-güney yönlü olarak birbirine bağlayan Kapadokya bölgesi, doğuda Melitene (Malatya)'den batıda merkezi Ancyra (Ankara) olan Galatya'ya, kuzeyde Sinope (Sinop)'den güneyde Kilikya Kapıları'na kadar uzanır. Asurlular, Hititler, Frigler ve Persler gibi birçok devletin hakim olduğu Kapadokya bölgesinde, M.Ö. 323 yılında krallık kuruldu. M.S. 17 yılına gelindiğinde, Roma İmparatoru Tiberius tarafından Kapadokya bölgesi bir Roma eyaleti haline getirildi. Roma idaresi altında Kapadokya Eyaleti'ni merkezden gönderilen valiler yönetti. Kapadokya Eyaleti, Roma İmparatorluğu'nun Doğu sınırı haline geldi. Fırat (Euphrates) ve Halys (Kızılırmak) Nehri'nin doğal bir sınır oluşturduğu Kapadokya Eyaleti, Roma İmparatorluğu'nun Parthlar (İran) ile olan mücadelelerinde kilit bir rol üstlendi. Bu mücadeleler, devletin Doğu sınırını güvence altında tutmak isteyen Roma İmparatorluğu için çok önemliydi. Özellikle Büyük Armenia (Armenia Major) bölgesinin güvenliğini sağlamak için Romalılar, Parthlar ile olan mücadelelerinde Kapadokya Eyaleti valilerine önemli görevler verdi. M.S. 72/73 yılına gelindiğinde, Kapadokya Eyaleti İmparator Vespasian tarafından Galatya Eyaleti ile birleştirildi ve Galatya-Kapadokya Eyaleti oluşturuldu. Bu şekilde Doğu sınırını daha iyi koruyabileceğini düşünen İmparator Vespasian, bu büyük eyalette iki lejyon kurdu. Bu lejyonlardan XII Fulminata, Melitene (Malatya)'ye ve XVI Flavia Firma, Satala (Gümüşhane)'ya konuşlandırıldı. Kalıcı olarak bölgeye konuşlandırılan bu lejyonların temel görevi, imparatorluğun Doğu sınırını korumaktı. Bunun dışında, bu lejyonlar bölgedeki olası savaşlarda askeri yardım anlamında da Roma'ya destek vermekteydi. Askeri bir eyalet konumunda olan Galatya-Kapadokya Eyaleti, M.S. 112/113 yılında birbirinden ayrıldı. Kapadokya Eyaleti iki lejyonu ile askeri bir eyalet olma özelliğini korudu. Bu süreçte de bir sınır eyaleti olarak varlığını sürdüren Kapadokya Eyaleti, Roma İmparatorluğu'nun bölgede yaptığı savaşlarda hem stratejik olarak hem de askeri güç bakımından Roma'ya büyük destek oldu. Kapadokya Eyaleti, M.S. II. yüzyılda askeri önemini korudu. Kapadokya Eyaleti valileri, Roma'nın Parthlar ile olan mücadelelerinde imparatorluğun doğu sınırını korumakla görevlendirildi. Kısacası Kapadokya, Roma İmparatorluğu'nun askeri ve stratejik bakımdan en çok önem verdiği bölgelerinden birisiydi. Anahtar Kelimeler: Kapadokya, Roma İmparatorluğu, Galatya-Kapadokya Eyaleti, Parth

Region of Cappadocia where many community exercised sovereignty and many nation were lived, was on significant strategic route. Region of Cappadocia that interconnected Anatolia as a directional of East-West and North-South, run from Melitene on East to Ancyra on West and from Sinope on North to Cilicia Borders on South. The Kingdom was established in 323 BC at the region of Cappadocia where many states such as Assyrians, Hittites, Phrygians and Persians had ruled. When A.D. 17, Region of Cappadocia became a Roman State by Roman Emperor Tiberius. Governors that ruled Cappadocia State which was under the Roman administration appointed from central government. The state of Cappadocia became east border of Roman Empire. State of Cappadocia had natural boundary that verge from Euphrates and Halys Rivers, played significant role with struggles of Romans and Parths. These struggles were very important for Roman Empire to kept secure East boundary. Especially, in order to provide the security of Great Armenia Region, Romans assigned important tasks to Cappadocia Governors at the struggle against Parths. At the year of A.D. 72/73, Cappadocia State was combined with Galatia State by Emperor Vespasian and constituted province of Galatia–Cappadocia. By this way, Emperor Vespasian established two legions in these state in order to protect the East border of Empire. Two of these legions "XII Fulminata was positioned in Melitene and the other one XVI Flavia Firma was in Satala. Main mission of these legions which were positioned permanently was to protect the East boundary of the Empire. In addition to this mission, these legions also supported Rome in the meaning of military assistance at possible wars in the region. As a military province Galatia–Cappadocia was dissociated in A.D. 112/113. State of Cappadocia maintained its military characteristic with these two legions. Within this period, state of Cappadocia that remained as a boundary estate, gave important support both strategically and military power to Romans for struggles in this region. The province of Cappadocia kept its importance at 2nd century AD. The governors of Cappadocia were given the mission to protect the east border of the Empire at its struggle with Parth. In short, Cappadocia was one of the most important regions of Roman Empire in respect to military and strategic. Key Words: Cappadocia, Roman Empire, Province of Galatia-Cappadocia, Parth