Mecdî Mehmed Efendi, Hadâ'iku'ş-Şakâ'ik (290-430 sayfalar arası), (inceleme-çeviri yazı)

Abstract

Geçmişte yaşamış önemli şahsiyetlerin haklarında bilgi sahibi olunabilmesi için bakılabilecek ilk kaynaklar biyografiler, tezkireler ve tarihlerdir. İçerisinde biyografik bilgiler bulunması bakımından, Taşköprülüzâde İsâmüddîn Ahmed'in Arapça olarak yazdığı Şakâ'ik-ı Nu'mâniye isimli eser, klasik Türk edebiyatı alanında önemli bir kaynaktır. Eser, içerisinde geçen şahıslar hakkında biyografik bilgiler bulundurması özelliği ile birçok kişinin ilgisini çekmeyi başarmıştır. Zaman içerisinde esere birçok zeyl ve tercüme yapılmıştır. Bir kaynak eser özelliği bulunan Şakâ'ik-ı Nu'mâniye'ye yapılan tercümeler de en az eserin aslı kadar önemli birer kaynaktır. Hatta esere yapılan tercümeler eserde verilen biyografik bilgilerin genişletilmesini sağlamış ve eserin önemini daha da artırmıştır. Hadâ'iku'ş-Şakâ'ik, Mecdî Mehmed Efendi'nin Şakâ'ik-ı Nu'mâniye isimli esere yazdığı tercümeye verdiği isimdir. 16. yüzyılda yaşamış olan Mecdî Mehmed Efendi, aslı Arapça olan eseri 995/1587 tarihinde Türkçeye tercüme etmiştir. Bu sayede Mecdî Mehmed Efendi, eseri anlayabilecek kişilerin sayısını artırmış ve yaptığı eklemelerle eserde geçen şahsiyetler hakkında daha önce verilmiş bilgileri genişletmiştir. Bu bilgilere ek olarak eserdeki şahsiyetler hakkında verilmemiş bilgileri de kendisi eklemiştir. Bu yönüyle eser, Türk biyografi tarihi açısından büyük önem taşımaktadır. Abdülkadir Özcan tarafından 1989 yılında tıpkıbasımı yapılan esere, daha önce çeviri yazı ve inceleme çalışması yapılmamıştır. Çeviri yazısı ve incelemesi olmaması nedeniyle Mecdî Mehmed Efendi'nin Hadâ'iku'ş-Şakâ'ik isimli tercümesi Arap alfabesine hâkim olmayan araştırmacılar için anlaşılması zor bir eser olarak kalmıştır. Böylesine önemli bir eserin çeviri yazı ve incelemesinin bulunmaması Arap alfabesine hâkim olmayan araştırmacılar için büyük bir eksikliktir. Bu çalışmada, Mecdî Mehmed Efendi'nin Hadâ'iku'ş-Şakâ'ik (290-430 sayfalar arası) isimli tercümesinin çeviri yazısı yapılmış ve bu sayede Arap alfabesine hâkim olmayan araştırmacıların da eserden yararlanabilmeleri amaçlanmıştır. Çeviri yazıya ek olarak eserin 290-430 sayfaları arasında geçen şahsiyetlerin; eğitimleri, eğitim aldıkları hocaları, müderrislik yaptıkları medreseleri, eserleri ve ilgilendikleri ilimleri hakkında bilgiler de verilmiştir. Böylelikle araştırmacıların eserde geçen önemli şahsiyetlerin hayatları hakkında bilgi sahibi olabilmeleri sağlanmıştır.

Important figures in the past, in order to have information on the rights of the first resources that can be viewed biographies, and history are tezkire. In terms of available biographical information, written in Arabic Taşköprülüzâde İsâmüddîn Ahmed Şakâ'ik-ı Nu'mâniyye named work, is an important resource in the field of classical Turkish literature. Author, biographical information about the persons in possession with the property has managed to attract the attention of many people. Appendix and translated many works have been made over time. Şakâ'ik-ı Nu'mâniyye featuring a source work with the translations of works at least as important as the original resource. Even in the work of translations made to work for the expansion of the biographical information provided and increased the importance of the work. Hadâ'iku'ş-Şakâ'ik, Mecdî Mehmed Efendi wrote Şakâ'ik-ı Nu'mâniyye named work is the name given to the translation. Mecdî Mehmed Efendi, who lived in the 16th century original work in Arabic 995/1587 on was translated into Turkish. In this way, Mecdî Mehmed Efendi, the work has increased the number of people who can understand and work with his last figures about adding information previously provided has expanded. This information is not given in addition to information about the personalities in the work itself is also added. This aspect of the work, is of great importance in the history of Turkish biography. Abdulkadir Ozcan performed in 1989 by the facsimile edition of the work previously there has not been the transcription and translation studies. Due to lack of transcription and views Hadâ'iku'ş-Şakâ'ik View Mecdî Mehmed Efendi translated into the Arabic alphabet not judge a book for researchers has remained elusive. Such an important piece of the absence of transcription and views on the Arab alphabet is a huge lack of non-judge for researchers. In this study, Mecdî Mehmed Efendi Hadâ'iku'ş-Şakâ'ik (Between Pages 290-430) named translated transcription of the Arabic alphabet made and therefore non-judge is intended to benefit from the work of researchers. In addition to the 290-430 pages of transcription of the work of the personality; education, training their teachers, their madrasas Professorship, artifacts and care are given information about their knowledge. Thus, the work of researchers in the past may have information about the lives of prominent personalities have been trained.