Malacostraca (Crustacea) sınıfının su çerçeve direktifine uygun olarak izleme çalışmalarında kullanılması ve ekolojik yönden değerlendirilmesi: Ceyhan ve seyhan havzaları örneği

Abstract

Bu çalışma 2014-2019 yılları arasında Ceyhan ve Seyhan havzalarından belirlenen 72 istasyondan ilkbahar, yaz ve sonbahar mevsimlerinden birer kez olacak şekilde gerçekleştirilmiştir. Tez çalışmasında 16.669 birey incelenmiş olup Malacostraca sınıfına ait üç takım (Amphipoda, Decapoda ve Isopoda), altı familya (Asellidae, Athyidae, Gammaridae, Niphargidae, Paleomonidae ve Potamidae) ve yedi cinse mensup 18 tür tespit edilmiştir. Ceyhan Havzasında tespit edilen türler içerisinde 8.345 birey ile en baskın tür Gammarus pseudanatoliensis iken Seyhan havzasında ise 2.039 birey ile en baskın tür Gammarus goedmakersae olarak belirlenmiştir. Çalışma kapsamında Ceyhan Havzasından tespit edilen 13 türden beşi (Gammarus lacustris, G. effultus, G. agrarius, Echinogammarus ischnus ve Potamon ibericum) Seyhan Havzasında ise 10 türden dördü (Gammarus mladeni, G. pseudanatoliensis, Potamon potamios ve Echinogammarus ischnus) ilgili havzalar için yeni kayıt niteliği taşımaktadır. Fizikokimyasal parametrelerin Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliğine göre değerlendirilmesi sonucunda; Ceyhan Havzasında üç istasyon orta derecede kirlenmiş su kalitesinde (III. sınıf), 15 istasyon az kirlenmiş su (II. sınıf) ve 31 istasyon ise yüksek kaliteli su (I. kalite) sınıfında tespit edilmiştir. Seyhan Havzasında ise 12 istasyon az kirlenmiş su (II. sınıf), 11 istasyon ise yüksek kaliteli su (I. sınıf) sınıfında olduğu belirlenmiştir. Biyotik indeksleri kullanarak yapılan havzalar için genel değerlendirme sonucunda Ceyhan Havzasında sekiz istasyon, Seyhan Havzasında ise iki istasyon kirlenmiş ya da kirlilik etkisi altında olarak gözlemlenirken diğer istasyonlar ise nispeten kirlilik baskısından uzak iyi kalitede (orta, iyi, yüksek kalite) olduğu belirlenmiştir.

In this thesis, 72 stations were sampled from the Ceyhan and Seyhan basins between 2014 and 2019, once each in the spring, summer and fall seasons. As a result of the study, 16669 individuals were examined. As a result of the species identification, 18 species belonging to three orders (Amphipoda, Decapoda and Isopoda), six families (Asellidae, Athyidae, Gammaridae, Niphargidae, Paleomonidae and Potamidae) and seven genera belonging to the class Malacostraca were identified. It was determined that Gammarus pseudanatoliensis was the most dominant species with 8345 individuals in Ceyhan basin and Gammarus goedmakersae was the most dominant species with 2039 individuals in Seyhan basin. Within the scope of the study, five of the 13 species identified in the Ceyhan basin (Gammarus lacustris, G. effultus, G. agrarius, Echinogammarus ischnus ve Potamon ibericum) and four of the 10 species in the Seyhan basin (Gammarus mladeni, G. pseudanatoliensis, Potamon potamios ve Echinogammarus ischnus) are new records for the region. The final quality classes of the average values of the physicochemical parameters measured at the stations were evaluated according to the Regulation on Surface Water Quality Management. In Ceyhan Basin, three stations were found to be in moderately polluted water quality (Class III), 15 stations in slightly polluted water (Class II) and 31 stations in high quality water (Class I). In Seyhan Basin, 12 stations were classified as slightly polluted water (Class II) and 11 stations were classified as high quality water (Class I). If a general evaluation is made for the basins by using biotic indices, eight stations in Ceyhan Basin and two stations in Seyhan Basin were observed as polluted or under the influence of pollution, while the other stations were relatively free from pollution pressure and in good quality (medium, good, high quality).