Kültürel zeka ve işkolikliğin role dayalı performans üzerindeki etkileri: C Tipi kişiliğin düzenleyici rolü

Abstract

Bilgi teknolojilerinin etkisiyle işletmeler global düzeyde daha fazla faaliyet göstermeye başlamışlardır. Global pazarlarda kültürel farklılıkları anlamak ve onlardan yararlanabilmek için kültürel zekâ kavramı ilgi çekici araştırma alanlarından biri haline gelmiştir. Aynı şekilde bilgi teknolojilerinin yaygınlaşması ve daha fazla gelir elde etme isteği, işkolikliğin de yaygınlaşmasına sebebiyet vermiştir. Bu nedenle çalışma, tekstil sektörü çalışanları açısından kültürel zekâ ve işkolikliğin role dayalı performans üzerindeki etkilerini ve bu değişkenler arasındaki ilişkide C tipi kişiliği düzenleyici rolünü inceleyerek alandaki bulgu eksikliğini gidermeye odaklanmaktadır. Bu araştırmanın amacı, kültürel zekâ ve işkolikliğin role dayalı performans üzerindeki etkilerini ortaya koymak ve C tipi kişiliğin hem kültürel zekâ hem de işkoliklik ile role dayalı performans arasındaki ilişkide düzenleyici etkiye sahip olup olmadığını belirlemektir. Araştırmanın örneklemini, Mersin ilinde faaliyet gösteren tekstil işletmeleri çalışanları oluşturmaktadır (n=511). Araştırmada veriler, İlhan ve Çetin (2014) tarafından Türkçe'ye uyarlanan kültürel zekâ ölçeği, Doğan ve Tel'in (2011) Türkçe'ye uyarladığı DUWAS işkoliklik ölçeği, Welbourne ve diğeri (1998) tarafından geliştirilen role dayalı performans ölçeği ve Bozo ve diğerlerinin (2012) Türkçe'ye uyarladığı C Tipi Davranış Ölçeğinden oluşan bir anket formuyla toplanmıştır. Bu verilerle doğrulayıcı faktör analizi yardımıyla ölçüm modeli geliştirildikten sonra araştırmanın model ve hipotezlerini test etmek için Aiken ve West (1991) tarafından önerilen prosedür esas alınarak hiyerarşik regresyon analizi uygulanmıştır. Araştırma bulgularına göre; hem kültürel zekânın hem de C tipi kişiliğin role dayalı performansı pozitif etkilediği belirlenmiştir. Benzer şekilde işkolikliğin role dayalı performansı pozitif etkilediği saptanmıştır. Ayrıca C tipi kişiliğin hem kültürel zekâ ile role dayalı performans ilişkisinde hem de işkoliklik ile role dayalı performans ilişkisinde düzenleyici etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Son olarak araştırmanın bazı kısıtları olduğu vurgulanmış ve araştırmada bazı çıkarımlara yer verilerek tekstil sektöründeki yöneticilere ve işletmelere dair öneriler sunulmuş ve gelecekte bu konuda araştırma yapacaklara yönelik bazı öneriler sunulmuştur.

With the effect of knowledge technologies, businesses have started to operate more at the global scale. The concept of cultural intelligence has become one of the interesting research areas in order to understand and benefit from cultural differences in global markets. Likewise, the spread of knowledge technologies and the desire to earn more income have led to the spread of workaholism. For this reason, the study focuses on eliminating the lack of findings in the field by examining the effects of cultural intelligence and workaholism on role-based performance and the moderator role of type C personality in the relationship between these variables for textile industry employees. The aim of this study is to reveal the effects of cultural intelligence and workaholism on role-based performance and to determine whether type C personality has a moderator effect on the relationship between both cultural intelligence and workaholism and role-based performance. The sampling of this study consists of the employees of textile businesses operating in Mersin Province (n=511).In the research, the data was collected with a questionnaire consisting of the cultural intelligence scale adapted into Turkish by İlhan and Çetin (2014), the DUWAS workaholism scale adapted into Turkish by Doğan and Tel (2011), the role-based performance scale developed by Welbourne et al. (1998), and the type C personality scale adapted into Turkish by Bozo et al. (2012). After developing the measurement model with the help of confirmatory factor analysis with these data, it was applied hierarchical regression analysis based on the procedure proposed by Aiken and West (1991) to test the model and hypotheses of the research. According to the research findings, It has been determined that both cultural intelligence and type C personality positively affect role-based performance. Similarly, it determined that workaholism had a positive effect on role-based performance. In addition, it has been determined that type C personality has a moderating effect both on the relationship between cultural intelligence and role-based performance, and on the relationship between workaholism and role-based performance. Finally, it emphasized that there were some limitations of the research, and some implications were included in the research, and suggestions presented about the managers and businesses in the textile sector and some suggestions presented for those who will do research on this subject in the future.