Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ders kitaplarındaki yönergelerin görev temelli yöntem açısından incelenmesi

Abstract

Dil, insanlar arasındaki iletişimi ve etkileşimi sağlayan bir unsurdur. İnsanların duygu ve düşüncelerinin kavram boyutundan çıkıp somut bir hale gelmesi dil sayesinde olmaktadır. Yabancı dil öğrenimi ise önemi günden güne artan bir alan özelliğine sahiptir. Gerek insanın sosyal bir varlık olarak yeni insanlar, yeni kültürler tanıma isteği gerekse dünyada yaşanan teknolojik gelişmelerin artması yabancı dil öğrenimini canlı tutmaktadır. Bu çalışmada, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ders kitaplarındaki yönergeler görev temelli yöntem bağlamında incelenmiştir. Farklı yayınevleri tarafından basımı yapılan Altay Türkçe Öğreniyorum, İzmir Yabancılar İçin Türkçe, Türkçeye Yolculuk ve Yeni İstanbul Uluslararası Öğrenciler İçin Türkçe öğretim setleri içerisindeki temel seviye ders kitapları nitel araştırma yöntemleri çerçevesinde doküman analiziyle incelenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen veriler tablo ve grafikler yolu ile sayısal olarak ifade edilmiş ve kuramsal bilgiler doğrultusunda değerlendirilmiştir. Yapılan araştırma sonucunda ders kitaplarındaki yönergelerin, kip kullanımı konusunda farklı şekillerde oluşturulduğu, farklı aşama sayılarına sahip olduğu; Altay Türkçe Öğreniyorum setinin daha kısa ve tek aşamalı yapıda, Yeni İstanbul ders kitaplarının ise daha uzun ve çok aşamalı şekilde verildiği, genel olarak ders kitaplarının görev temelli yöntemin aşamalarını yansıttığı ve görev türleri ile ilişkili olduğu belirlenmiştir. Görev döngüsü boyutunda görev aşamasının bütün yönergelerde kullanıldığı, kimi yönergelerde görev öncesi aşamasının da kullanıldığı ancak görev döngüsü kısmında yer alan planlama ve sunum yönergelerinin yetersiz sayıda olduğu tespit edilmiştir. Dile odaklanma boyutunun yönergelerde verilmediği tespit edilmiştir. Görev türleri bakımından konuşma ve yazma beceri alanlarında genel olarak listeleme, kişisel deneyimleri paylaşma ve yaratıcı görev türlerinin verildiği belirlenmiştir. Bütün olarak bakıldığında yönergelerin görev temelli içeriği konu bakımından yansıtmadığı ancak çoğu yönergenin içerik olarak uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlara dayalı olarak yabancı dil olarak Türkçe öğretimi amacıyla oluşturulan ders kitaplarının hazırlanmasında literatür taraması yapılarak yönerge boyutuna dair önerilerde bulunulmuştur.

Language is an element that provides communication and interaction between people. It is thanks to language that people's feelings and thoughts come out of the conceptual dimension and become concrete. Foreign language learning, on the other hand, has an increasing importance day by day. Both the desire of people to know new people and new cultures as a social being and the increase in technological developments in the world keep foreign language learning alive. In this study, the instructions in the textbooks for teaching Turkish as a foreign language were examined in the context of the task-based method. Basic level textbooks in Altay Türkçe Öğreniyorum, İzmir Yabancılar İçin Türkçe, Türkçeye Yolculuk and Yeni İstanbul Uluslararası Öğrenciler İçin Türkçe, which were published by different publishers, were analyzed by document analysis within the framework of qualitative research methods. The data obtained as a result of the research were expressed numerically through tables and graphs and evaluated in line with the theoretical information. As a result of the research, it was found that the instructions in the textbooks were created in different ways on the use of modal, and they had different stages; It has been determined that the Altay Türkçe Öğreniyorum set is given in a shorter and single-stage structure, while the Yeni İstanbul textbooks are longer and multi-staged, and that the textbooks generally reflect the stages of the task-based method and are related to the task types. In the task cycle dimension, it has been determined that the task phase is used in all instructions, and the pre-task phase is also used in some instructions, but the planning and presentation instructions in the task cycle part are insufficient. It has been determined that the language focus dimension is not given in the guidelines. In terms of task types, it was determined that generally listing, sharing personal experiences and creative task types were given in speaking and writing skill areas. As a whole, it was concluded that the instructions did not reflect the task-based content in terms of subject matter, but most of the instructions were appropriate in terms of content. Based on these results, a literature review was made in the preparation of the textbooks created for teaching Turkish as a foreign language, and suggestions were made about the dimension of the instruction.