Dönemsel finansal oranlar üzerinden Borsa İstanbul şirketlerinin performans analizi

Abstract

Finansal performans önemli bir karar alma enstrümanıdır. Finansal performans ölçümünde kullanılacak yöntemlerin belirlenmesi, şirketler veya kurumlar için önemli bir karar problemidir. Finansal performans, ilgili kurum veya şirketlerin geleceğine yönelik stratejik planlama geliştirmede, amaç derecesinin belirlenmesinde ve elde edilen sonuçların paydaşlar açısından değerinin belirlenmesinde kilit rol oynamaktadır. Türkiye’deki finansal sistemin temel bileşenlerinden biri olarak Borsa İstanbul, sermaye piyasalarının öncü kurumu statüsünde olup, kotasyonunda bulunan şirket sayısı ve işlem hacmiyle Türk ekonomisine nitelikli katma değer sağlamaktadır. Türk sermaye piyasası açısından yüksek öneme sahip olarak yatırımcılar açısından önemli bir gösterge niteliği taşıyan Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin dönemsel performansının analiz edilmesi önemlidir. Bu çalışmanın motivasyonu, kotasyonundaki şirket sayısı son yıllarda kayda değer artış gösteren ve halka arzlara yoğun ilginin yaşandığı BİST şirketlerinin dönemsel finansal performansını ÇKKV yöntemleri ile incelemektir. Çalışmada kullanılan veriler, BİST'e kote şirketlerin bağımsız denetimden geçmiş verileri olup, 2016/02-2022/02 dönemlerini kapsamaktadır. Performans ölçümünde 28 kriter kullanılmıştır. Çalışmada, Entropi ve CRITIC yöntemleri kullanılarak ilgili kriterlerin önem dereceleri hesaplanmıştır. Topsis yöntemi kullanılarak ise ilgili dönemler için performans sıralaması yapılmıştır. CRITIC tabanlı Topsis ve Entropi tabanlı Topsis yöntem sıralama sonuçlarına göre en başarılı performansın üretildiği ilk üç dönem sırasıyla 2021/4, 2022/2 ve 2020/4 dönemleriyken, en düşük performansın yaşandığı dönemlerin sırasıyla 2017/2, 2016/2 ve 2020/2 dönemleri olduğu tespit edilmiştir.