Menopozal dönemdeki kadınlara uygulanan aromaterapinin uyku ve yaşam kalitesine etkisi

Abstract

Menopoz menstruasyonun kesilmesi yani doğurganlığın bitmesinin gerçekleştiği ve sonrasında fiziksel ve psikolojik değişikliklerin görüldüğü bir dönemdir. Menopozun başlaması ile hormonların seviyesindeki düşüşler vazomotor semptomlarla birlikte uyku kalitesinde bozulmalara sebep olmaktadır. Çalışma menopozal dönemdeki kadınlara uygulanan aromaterapinin uyku ve yaşam kalitesine etkisini belirlemek amacıyla ön test ve son test düzende, kontrol gruplu deneysel bir çalışma olarak yapılmıştır. Çalışma Kırşehir il merkezinde Cacabey Aile Sağlığı Merkezi' ne kayıtlı bulunan, çalışma kriterlerine uyan 27'si müdahale, 30'u kontrol grubu olmak üzere toplam 57 kadın ile yürütülmüştür. Çalışmada veriler; Birey Tanıtım Formu, Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) ve Menopoza Özgü Yaşam Kalitesi Ölçeği (MÖYKÖ) kullanılarak toplanmıştır. Çalışmada etik kurul onayı, kurum izni ve bireylerden yazılı bilgilendirilmiş gönüllü onam alınmıştır. Müdahale grubundaki kadınlara esansiyel yağ (citrus limon ve lavandula angustifolia) ile buhar inhalasyonu, kontrol grubundaki kadınlara esansiyel yağ olmadan buhar inhalasyonu 30 gün boyunca uygulanmıştır. Her iki gruba ilk görüşmede ve son görüşmede PUKİ VE MÖYKÖ yüz yüze görüşme tekniği ile doldurulmuştur. Verilerin değerlendirilmesinde Shapiro-Wilk, ki-kare, MC pearson, Mann-Whitney U ve Wilcoxon t testi ve Pearson korelesyon analizi kullanılmıştır. Müdahale grubunun aromaterapi öncesi PUKİ toplam puanı 14.85±1.23 iken, kontrol grubunun uygulama öncesi PUKİ toplam puanı 15.20±0.92 bulunmuştur. Aromaterapi sonrası müdahale grubunun PUKİ toplam puanı 9.74±2.12, kontrol grubunun PUKİ toplam puanı 14.60±1.10 olup gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0.001). Çalışmanın sonucunda, menopozal dönemdeki kadınlara uygulanan aromaterapinin uyku kalitesini artırdığı saptanmıştır.

This is a period which menstrual period stops and pregnancy rules out and also, physical and psychological changes could be seen in. When menopause started, together with decreases in hormone levels and vasomotor symptoms, sleep quality changes. This study was conducted to determine the effect of aromatherapy on sleep and quality of life in menopausal women as experimantal with pre-post test design and control group. The study was completed with 57 women who registered in Cacabey Family Health Center in Kırşehir city center, of them; 27 were as study, 30 were as control group. Data was collected by using Person Informative Form, Pittsburg Sleep Quality Index (PSQI) and The Menopause-Specific Quality of Life (MENQOL) Questionnaire. Ethical committe consent, institutional consent and written consents of the participants were taken. Vapor inhalation with essential oil (citrus lemon and lavandula angustifolia) for the study group and vapor inhalation with out essential oil for the control group were performed during 30 days. For every groups PSQI and MENQOL were practiced at the first and last views by face to face interview technique. For statistical analysis, Shapiro-Wilk, chi-square, MC pearson, Mann-Whitney U and Wilcoxon t tests with Pearson correlation analysis were used. It is found that PSQI total score was14.85±1.23 in the study group before aromatherapy and this score was 15.20±0.92 for the control group, before practice. Also, after aromatherapy PSQI was 9.74±2.12 for the study group and 14.60±1.10 for the control group. The difference between groups was significant as statistically (p<0.001). After the study, it is determined that aromatherapy increased the sleep quality of menopausal women.