Tefsirde anlam kırılmaları

Abstract

"Tefsirlerdeki Farklı Görüşlerin Arka Planı ve Kur'an'ın Anlaşılmasına Yansımaları" başlıklı çalışmamızın konusunu şöyle ifade edebiliriz: Hicrî ilk asırdan günümüze kadar ister dilsel ve bağlamsal olarak Kur'an metninin kendisinden kaynaklanan sebeplerle ister siyasî, sosyal, kültürel, iktisadî ve coğrafî başka birçok nedenlerle Kur'an'ın çok farklı şekillerde yorumlandığını görüyoruz. Bu farklı yorumların bir neticesi olarak İslâmî gelenek, geçen süre içerisinde birçok kelâmî-felsefî düşünce sistemi, fıkıh temelli amelî mezhep ve sayısı çok daha fazla tasavvuf merkezli oluşumlar meydana çıkarmıştır. Bu düşünsel ve pratik çeşitlilik çerçevesinde tefsirlerde nakledilegelen yorumlarda, yorumcunun zihnî, amelî ve ictimâî arka planını iyi anlayabilmek için tefsirlerde çoğu birbirinin tekrarı şeklindeki görüşlerin izinin sürülmesi gerekiyordu. Bu görüşlerin farklılaşan yönlerinin nasıl bir arka plan ile ortaya çıktığının birçok örnekle izlenmesi ve anlamaya çalışan tasvirî bir yaklaşımla ortaya konması gerekiyordu. İşte bu çalışma böyle bir gereklilikten ortaya çıkmış ve görüş farklılıklarının arka planını ortaya koymaya gayret etmiştir. Çalışmamız giriş, dört bölüm, sonuç ve kaynakçadan oluşmaktadır. Çalışmamız içerisinde yer alan konuları belirtmek gerekirse, birinci bölümde anlaşılması bakımından Kur'an ve yorumda farklılık konuları üzerinde durulmuş, konuya giriş olması bakımından Kur'an'ın tefsirine duyulan ihtiyaç ve anlama faaliyetinin temel unsurlarıyla birlikte yorumun ve Kur'an'ı anlayan özne konumundaki müfessirin özellikleri anlatılmıştır. İkinci bölümde tefsirlerdeki farklı görüşlerin dilsel ve bağlamsal nedenlerinden dolayı farklı anlaşılmalardan bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde, yorumda meydana gelen farklılaşmaların ana nedenleri olarak, fıkhî temelli kabuller, itikâdî ve siyasî kabuller, kelâmî meseleler ve mezhebî aidiyetlerinin yol açtığı anlam kırılmaları örnekler üzerinden incelenmiştir. Dördüncü bölümde ise ayetlerin farklı anlaşılmasına etkili olan ilmî ve dönemsel nedenler, yine örnekler üzerinden incelemeye tabi tutulmuş, anlam kırılmalarına yol açan etkilerinden bahsedilmiştir. Çalışmamız sonuç ve kaynakça ile son bulmaktadır.

The scope our study entitled "The Background of Different Opinions in Exegeses and Its Reflections on Understanding the Qur'ān" is as follows: we see that the Qur'ān is interpreted in many different ways due to both internal factors emanated from the Qur'ān itself such as linguistic or contextual causes and external factors such as political, social, cultural or geographical factors. As an outcome of these different interpretations Islamicate traditions has fruited many thought systems both theological and philosophical, jurisprudential sects and many more mystical movements. In order to grasp the underlying intellectual, practical and social background of the exegete in the framework of these ideational and practical variety, it should have been track and follow the iterations in the exegeses. And, differing perspectives in these interpretations and their background should have been followed in the light of many examples and should have been revealed in a descriptive manner. Thus, this study emerged as a result of this necessity and tried to reveal the reasons for differences in exegeses. Present study consists of four chapters besides introduction and conclusion. In the first chapter, in terms of its understanding the Qur'ān and the topics of differences in interpretation are elaborated and as an introduction to the main question of the study the necessity for the exegesis of the Qur'ān and pivotal elements for understanding it are demonstrated. Furthermore, the interpretation and the exegete's properties as the subject who understand the Qur'ān are discussed. In the second chapter, the differences in understanding of different opinions in the exegeses emanating from linguistic and contextual factors are elaborated. In the third chapter, as the main reasons for differences in interpretation, jurisprudential, theological and political receptions, theological problems and sectarian belongings are analyzed in the light of examples. In the final chapter, the other factors such as scientific and periodical reasons are examined through examples and their impact on semantic shift is examined. The study end with conclusion and bibliography.